ANTALYA (AA) - MUSTAFA DEVECİ/MEHMET ALACA - Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin, Türkiye ile Irak arasında aralık ayında PKK ve güvenlik sorunlarının konuşulduğu toplantıda bir sonraki toplantıya sunulmak üzere iki bildiri hazırlamaya karar verildiğini söyleyerek, "Irak tarafı güvenlik, sınır güvenliği ve iki ülke arasındaki ilişkilerin güvenliğiyle ilgili belgeyi şimdiden hazırladı. Gelecek ay Bağdat'ta buluşmayı, bu belgeleri tartışabilmeyi ve bu iki belgeye dayanarak bir plan geliştirmeyi ümit ediyoruz." dedi.
Fuad Hüseyin, 3. Antalya Diplomasi Forumu'nda (ADF) AA muhabirinin sorularını yanıtladı.
Anayasa'nın, Irak topraklarından hiçbir grubun ve örgütün başka ülkelere saldırmasına izin verilmemesi gerektiğine işaret ettiğini belirten Hüseyin, "PKK'nın Türkiye'de sorun olduğu doğru ama Irak için de sorun." diye konuştu.
Bakan Hüseyin, Anayasa'da belirtilen çerçevede Türkiye'yle bu konuda görüşmelere başladıklarını ve aralık ayında Ankara'da bir toplantı yapıldığını hatırlatarak, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın Türk heyetine, kendisinin de Irak heyetine liderlik ettiği ortak komitenin oldukça güzel bir toplantı gerçekleştirdiğini aktardı.
Söz konusu ortak komitede bir sonraki toplantıya sunulmak üzere iki bildiri hazırlamaya karar verdiklerini dile getiren Hüseyin, "Irak tarafı güvenlik, sınır güvenliği ve iki ülke arasındaki ilişkilerin güvenliğiyle ilgili belgeyi şimdiden hazırladı. Gelecek ay Bağdat'ta buluşmayı, bu belgeleri tartışabilmeyi ve bu iki belgeye dayanarak bir plan geliştirmeyi ümit ediyoruz." şeklinde konuştu.
- Petrol ihracatının yeniden başlaması
Bakan Hüseyin, Paris merkezli Uluslararası Tahkim Mahkemesinin Türkiye ile Irak arasındaki petrol ihracatı konusunda verdiği karar sonrası 25 Mart 2023'te Irak'tan Ceyhan Limanı'na petrol akışının durdurulmasına ilişkin de değerlendirmelerde bulundu.
Irak'tan Türkiye'ye petrol ihracatının yeniden başlaması konusuna değinen Hüseyin, Türkiye tarafıyla yaptıkları görüşmelerde boru hattının hazır olduğunu belirttiğini ve Türkiye'nin de boru hattını açmaya hazır olduğunu söyledi.
Hüseyin, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nin (IKBY) de ihracata hazır olduğunu ifade ettiğini aktararak, Bağdat ile Erbil arasında konuya ilişkin anlaşma olduğunu ancak anlaşmanın hayata geçirilmesi için Bağdat'ın, IKBY'de faaliyet gösteren petrol şirketleriyle görüşmeler yaptığını anlattı.
Federal hükümetin bu sorunu çözeceğini umduğunu vurgulayan Hüseyin, sorun hallolduktan sonra Ceyhan Limanı'na petrol ihracatının konuşulacağını ifade etti.
- "Kalkınma Yolu'na Körfez ve Türkiye yatırım yapmak istiyor"
Bakan Hüseyin, Basra Körfezi'nden Ovaköy'e 1200 kilometrelik otoyol, demir yolu, enerji nakil ve iletişim hatlarını içeren Kalkınma Yolu Koridoru'nun önemine ilişkin de şunları söyledi:
"Bu gerçekten de devasa bir proje. Basra'daki Büyük Fav Limanı'ndan başlayan proje Türkiye'de bitiyor. Türkiye'den de Avrupa'ya uzanıyor. Fav ve Irak'tan bahsettiğimde, bu, Irak, Irak ekonomisi, Irak'ın Fav Limanı'nın Türkiye ile güçlü bağını ifade ediyor. Bu, aynı zamanda, Irak ile Körfez ülkeleri arasında ve ayrıca Körfez ülkelerinin Irak aracılığıyla Türkiye ve Avrupa ile bir bağlantı kurduğu anlamına geliyor."
Hüseyin, projenin büyük finansmana ihtiyaç duyduğuna ve bunun çeşitli ülkelerin projeye yatırım yapmaya katılabileceği anlamına geldiğine dikkati çekti.
Hüseyin, "Elbette yatırım yapmayı planlayan ve düşünen bazı Körfez ülkeleri var, Türkiye de yatırım yapmak istiyor. Projeyle ilgili Türkiye ile iyi bir görüşme içerisindeyiz." ifadelerini kullandı.
- ABD askerlerinin çekilmesi tartışmaları
İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının ardından ABD askerlerinin Irak'tan geri çekilmesi yönünde artan tartışmalara ilişkin konuşan Hüseyin, Amerikan tarafı ile Irak arasında konuya ilişkin müzakerelerin yeniden başladığını anlattı.
Hüseyin, müzakerelerin iki tarafın ordularının temsilcileri arasında yürütüldüğünü dile getirerek, "Geçtiğimiz hafta çeşitli toplantılar yaptılar, biz de bu konuyu tartışabilmek ve tartışmanın nereye gittiğini takip edebilmek için ekibimizin Sayın Başbakan'a (Muhammed Şiya es-Sudani) ve siyasi liderlere sunacağı raporu bekliyoruz." dedi.
Terör örgütü DEAŞ ile mücadele etmek için ABD askerlerinin ülkeye davet edildiğini hatırlatan Hüseyin, DEAŞ'ın çöktüğünü ve halihazırda küçük bir terör örgütü olarak varlığını sürdürdüğünü ifade etti.
Bakan Hüseyin, Amerikan askerlerinin ülkenin tamamından çekilip çekilmeyeceğini dair değerlendirmede de bulundu.
Bağdat hükümetinin ülkenin bütün bölgelerinden sorumlu olduğuna işaret eden Hüseyin, konuyu müzakere eden ekibin hükümete olduğu kadar siyasi liderliğe de bir rapor sunacağını ve böylece askerlerin geleceğinin belirleneceğini ifade etti.
