Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, TURQUALITY ve Marka Destek Programı kapsamında destek alan ve yabancılara satılan Türk şirketlerine ilişkin Meclis araştırması açılmasını talep etti.
"Yabancı şirketlere satılan firmalara sağlanan desteklerin devam edip etmediği ve bu durumun programın amacına aykırı olup olmadığı hususu araştırılmalıdır" diyen Gürer, Ticaret Bakanlığı’ndan TURQUALITY desteği alan 15 Türk firmasının hakim ortaklarının yabancı olduğunu belirtti.
Konuyla ilgili araştırma önergesi veren Gürer'in açıklamaları şöyle:
"Bu program sayesinde Türk şirketleri, üretim, pazarlama, satış ve satış sonrası hizmetler gibi birçok süreçte gelişim göstermiş, ihracatlarını artırmış ve uluslararası pazarlarda yer alarak ülkemizin markalaşma sürecine katkıda bulunmuştur. Ancak son yıllarda bazı Türk firmalarının yabancı şirketlere satılmasıyla birlikte, bu desteklerin amacından sapıp sapmadığı konusu tartışmaya açılmıştır.
"Kritik sorulara yanıt verilmedi"
Sayıştay’ın raporlarına göre, bu programa dahil olan bazı firmaların yabancı şirketlere satıldığı ve bu satıştan sonra da destek ödemelerinin yabancı şirketlere yapıldığı tespit edilmiştir. Bakanlık tarafından yapılan açıklamada, bu konuda gerekli mevzuat düzenlemelerinin yapıldığı belirtilmiş olsa da, desteklerin satış sonrası geri alınıp alınmadığı konusunda bir netlik sağlanmamıştır. Sayıştay denetim bulguları da bu tür satışların Bakanlıkça kontrol edilmesi gerektiğine işaret etmiştir. Özellikle yabancı şirketlere satılan firmalara verilen desteklerin devam etmesi, tebliğ ve programların amacına uygun olmadığını göstermektedir. Bakanlık, geçmişte verdiğimiz soru önergelerine yanıt olarak, TURQUALITY desteği alan 15 Türk firmasının hâkim ortaklarının (en az yüzde 51) yabancı olduğunu açıklamıştır. Bu durum, verilen desteklerin amacına uygun kullanılmadığına dair endişeleri artırmaktadır. Ayrıca, yabancı şirketlere satılan firmalara sağlanan desteklerin ne kadarının geri alındığı veya bu süreçte ne kadar kaynağın boşa gittiği gibi kritik sorulara yanıt verilmemiştir. Bu bağlamda, Türk markası yaratma projesinin, yabancı firmalara satış için bir araç olarak kullanılıp kullanılmadığı da soru işaretidir.
"Uygulama, kapsamlı bir şekilde incelenmeli"
TURQUALITY programından yararlanıp daha sonra yabancı şirketlere satılan Türk firmalarının sayısı nedir? Bu satışlardan önce sağlanan desteklerin tutarı nedir ve bu destekler geri alınmış mıdır? Yabancı şirketlere satılan firmalara sağlanan desteklerin devam edip etmediği ve bu durumun programın amacına aykırı olup olmadığı hususu araştırılmalıdır. Türk markalarının yabancılara satılması sürecinde verilen desteklerin boşa gitmesi söz konusu mudur? TURQUALITY programının başlangıcından bu yana Türk markalarının yabancılara satılması ve bu satış sonrasında da desteklerin devam etmesi, ciddi bir kaynak aktarımı ve amaç dışı uygulamalar şüphesini doğurmaktadır. Bu bağlamda, TURQUALITY uygulamasının kapsamlı bir şekilde incelenmesi, özellikle yabancılara satış sonrası desteklerin devam edip etmediği ve bu süreçte ne kadar kaynağın aktarıldığının araştırılması amacıyla Anayasa’nın 98, İçtüzüğün 104 ve 105'inci maddeleri uyarınca Meclis araştırması açılması gerekmektedir.
"Sorumlulardan bu ödemeler tahsil edilmeli"
Şirket satılmadan önce sağlanan destek ile satıldıktan sonra yabancı şirkete sağlanan destek tutarı toplamı ve bu şirketlerin kim olduğu, ülkemizin ne kadar bu yolla soyulduğunun kamuoyu tarafından öğrenilmesi bu araştırma ile mümkün olacaktır. Yabancı şirketlere kaynak aktaran sorumlulardan bu ödemeler tahsil edilmelidir."
