Gözler EYT yasasında

Şükrü KARAMAN Milyonlarca kişinin merakla beklediği EYT düzenlemesinin mart ayında yasalaşması bekleniyor. Ülkeyi yasa boğan büyük deprem nedeniyle çalışmalarına ara veren TBMM Genel Kurulu 28 Şubat’ta yeniden iş başı yapacak. Genel Kurul’un gündeminde milyonları yakından ilgilendiren emeklilikte yaşa takılanlara ilişkin yasa teklifi var. Deprem öncesi TBMM Bütçe ve Plan Komisyonu’nda görüşülüp kabul edilen teklifin martta genel kuruldan geçmesi öngörülüyor. Yasanın çıkmasıyla ilk aşamada 2 milyon 250 bin kişinin hemen, 5 milyon kişinin de önümüzdeki yıllarda prim günlerini doldurdukça emeklilik hakkı edinmesi bekleniyor. 8 Eylül 1999 tarihinden önce işe başlayanlar, yaş şartı aranmaksızın hizmet süresi ve prim şartının yerine getirilmesiyle emekli olabilecek. Yasayı dört gözle bekleyenler teklifle kademeli prim gün sayısı koşulu getirilmesiyle şoke olmuştu. Komisyondaki görüşmeler sırasında muhalefet partilerinin girişimlerine karşın prim gün sayısında değişiklik yapılmadı. Gözler TBMM Genel Kurul görüşmelerinde. Emekli olabilmek için SSK’lılarda işe başlangıç tarihlerine göre 5 bin ila 5 bin 975 gün prim günü şartı aranacak. Oysa önceden kamuoyuna yansıyan bilgilere göre kadın ve erkeklerde 5 bin prim günü yeterli olacaktı. Yasa bu haliyle çıkarsa prim günü sayısını doldurmak için uzun süre bekleyecek çok sayıda kişi var. Bağ- Kur ve Emekli Sandığı’na tabi olan kadınlar 7 bin 200, erkekler 9 bin prim gününü tamamlayınca emeklilik hakkını edinecek. Prim günü sayısı ve çalışma süresi ile sigortalılık süresini tamamlayan herkes emekli olabilecek. Erkekler askerlik, kadınlar doğum borçlanması yapabilecek. Yasanın hayata geçmesiyle ilk maaşlarını nisan veya mayıs ayında alması öngörülenlerin eline geçecek paranın düşük olacağı savlanıyor. Aylık bağlama oranındaki karmaşık sistem ve 2022 yılı zamlarından yoksun olmalarından ötürü EYT aylıklarının yüksek olmayacağı dillendiriliyor. EYT’lilere en düşük 5.500 lira aylık ödenecek. Çalışma yılı süresi ve prim ödeme günlerine göre aylık tutarları artacak. Ortalama aylığın 7 bin lira düzeyinde olması öngörülüyor. Yüz binlerce kişinin emekliliğinin ardından mevcut işini sürdürmesi bekleniyor. Yasa teklifinde emekli olup çalışmaya devam edecek olanlara ilişkin bir madde yer aldı. Buna göre, EYT yasasıyla emekli olacak kişilerin 10 gün içinde aynı işyerinde tekrar çalışmaya başlaması halinde Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) yüzde 32 yerine yüzde 27 olarak uygulanacak. Böylelikle patronlara yüzde 5’lik prim indirimi sağlanacak. Sigortalının bu işyerinden ayrılması halinde prim indirimi sonlanacak. Emekli olup başka işyerinde çalışanlara yönelik prim kolaylığı sağlanmayacak.