Faiz sebep, enflasyon sonuç mu?

Haber: Bilgesu Erdem Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “faiz sebeptir, enflasyon neticedir” sözleriyle ekonomiye bakışını özetlemişti. 28 Mayıs’taki Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turunda Erdoğan’ı desteklediğini açıklayan Sinan Oğan ise, "Erdoğan'a destek vermemizin en önemli ön şartlarından birisi, son bir kaç yıldır uygulanan 'faiz sebep enflasyon sonuç' politikalarından vazgeçilmesiydi. Şimşek'in göreve başlamasıyla artık ekonomide inşallah en kısa zamanda normalleşme adımlarını göreceğiz" sözleriyle ekonomiden beklentisini dile getirdi. Hazine ve Maliye Bakanı olarak görevine başlayan Mehmet Şimşek’in de ilk sözleri “Ağır bir görev verildiğini biliyorum. Türkiye’nin rasyonel bir zemine dönme dışında bir seçeneği kalmamıştır” oldu. “Faiz sebep, enflasyon sonuç” yaklaşımı doğru mu, bu süreç nasıl işliyor sorularını Ekonomist Arda Tunca 24 Saat için yanıtladı. “Yaklaşımın sebebi faizsiz finansal sistemi Türkiye’de hakim kılmak” Ekonomist Arda Tunca, “Faiz sebep enflasyon sonuç fikri tamamen Cumhurbaşkanına ait bir fikir.Bu fikrin arkasında yatan sebep de faizin olmadığı bir finansal sistemi Türkiye’de hakim kılmak. Bankacılık sistemini tamamen katılım bankacılığına dönüştürmek - ki bu da zaten defalarca ifade edildi.” değerlendirmesinde bulundu. Tunca, buradaki amacın İslami finans modeline dönmek olduğunun altını çizdi, “Bir İslami finans modeline dönmek amaçlandığı için ‘faiz sebep, enflasyon sonuç’ gibi bir yaklaşımı ortaya attı Cumhurbaşkanı. Bunu da 2010’ların başından itibaren aslında ‘faiz sebep, enflasyon sonuç’ demeden ‘faize giden paranın boşa giden para’ olduğu gibi daha yumuşak söylemlerle bu fikri taşıdı başından beri. Merkez Bankası üstünde de bu yönde bir baskı oluşturuldu.” ifadelerini kullandı. Peki sonra ne oldu? Tunca, “Faiz özellikle 2021 Eylül’ünden itibaren 19’dan 8,5’a kadar düşürüldü, ancak sonrasında ne olduğunu gördük. Ekonomik durum perişan halde.” diyerek faizin Merkez Bankası tarafından düşürülmesiyle ekonominin çıkmaza girdiğini vurguladı. “Faiz sebep, enflasyon sonuç” mu? Tunca, bu söylemin doğru olmadığını söyledi ve “Faiz enflasyonun sebebi değil. Tam tersi enflasyonu düşürmek için faiz artırırsınız ki ekonomi soğusun, kredi mekanizması çalışmasın ülke ekonomisinde. Hiç kredi mekanizması olmayan bir düzen olsa, ütopik bir dünyadan söz etsek, başka şeyler konuşuyor olurduk.” dedi.  Söylemin amacı ne? Tunca, bunun faizin olmadığı bir düzeni yaratma çabası olduğuna dikkat çekti, “İslami bir bankacılık İslami bir finans modeline gitmenin bir yolu, yöntemiydi. Fakat böyle bir sistem böyle bir düzen çalışmadı. Şimdi buradan bir dönüş var gibi gözüküyor. Ama tam emin de olamıyoruz. Türkiye şu anda faiz artırsa dahi ben bu hikayenin biteceğini düşünmüyorum. Orta vadede tekrar gündeme gelecektir. Özellikle Mart 2024’ten sonra gündeme gelecektir. Çünkü o zamana kadar vitrinin süslenmesine, ekonominin toparlanmasına ihtiyaç var. O toparlanmadan sonra tekrar başka bir modelle faizsiz sistem denenecektir diye düşünüyorum. Çünkü burada ideolojik bir tercih, felsefi bir dönüşüm var. Basit bir uygulama hatasının geri dönüşü değil.