Alican Uludağ
Anayasa Mahkemesi üyesi Emin Kuz’un, 12 Mayıs’ta yaş haddinden emekli olmasının üzerinden tam bir ay geçti.
Emin Kuz, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreter Yardımcısı olarak görev yaparken 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından “üst kademe yöneticileri” kontenjanından 8 Mart 2013 tarihinde Anayasa Mahkemesi Üyeliğine atanmıştı.
Kuz’un emekliliğinin ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın üst kademe yöneticileri arasından bir bürokratı, AYM üyesi olarak seçmesi gerekiyordu.
Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 6. Maddesine göre, üst kademe yöneticisi “kamu hizmetinde en az 20 yıl fiilen çalışmış olmak” zorunda. Bu yöneticilerin, “Yükseköğretim Kurulu Başkan veya üyesi ya da bir yükseköğretim kurumunun rektör veya dekanı ya da bakan yardımcısı, müsteşar, müsteşar yardımcısı, büyükelçi veya vali olması” gerekiyor.
Kadın aday arayışı
Ancak aradan geçen yaklaşık bir aylık sürede beklenen atama yapılmadı. Peki, ortada bir kriz mi var? Hayır. Krizden çok, Erdoğan’ın kadro sıkıntısı öne çıkıyor. Yargı kulislerinde, Erdoğan’ın AYM’ye kadın üye atamak istediği, bunun için uygun aday arayışında olduğu konuşuluyor.
Hatta ilk olarak HSK Üyesi Aysel Demirel ve Afyonkarahisar Valisi Kübra Güran Yiğitbaşı’nın isimleri akla geldi. Ancak her iki ismin 20 yıllık kamu hizmeti şartını taşımaması nedeniyle isimler olası aday listesinden çıkarıldı.
22 yılda kadın bürokrat yetiştiremedi
Erdoğan’ın halen kadın bürokrat aday arayışı sürüyor. Ancak mevcut durum, Erdoğan’ın 22 yıllık iktidarında 20 yıllık kadın bürokrat yetiştiremediği gerçeğini de ortaya koymuş oldu. Zaten olası doğal adaylar olan valilerden yalnızca 3’ü kadın. Diğer devlet kadrolarındaki kadın bürokrat sayısı da çok az. Olanlar da 20 yıllık kıdemi karşılamıyor.
AYM’de tüm üyeler erkek
Erdoğan'ın Cumhurbaşkanlığı döneminde atadığı 9 üyenin tamamı da erkeklerden oluştu. Şu an AYM’de hiçbir kadın üye görev yapmıyor. Yüksek Mahkeme’de son kadın üye ataması, 10. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından yapılmıştı. Danıştay üyesi Zehra Ayla Perktaş, 27 Haziran 2007’de AYM üyeliğine getirilmişti.
10 yıldır AYM’de kadın üye yok
Perktaş’ın 2014 yılında emekliye ayrılmasının ardından AYM’de son 10 yıldır kadın üye görev almadı. Bu nedenle yargıda kadın temsil oranının en düşük olduğu yerlerin başında üyeler yönünden AYM yer aldı.
Diğer iddia: Kararname bekleniyor
Öte yandan kulislerde konuşulan bir diğer iddia ise Erdoğan’ın üye ataması için Hakimler ve Savcılar Kurulu’nun (HSK) yaz kararnamesini tamamlamasını beklediği savı oldu. Kararname çalışmalarının başındaki isim olan HSK Birinci Daire Başkanı Halil Koç’un ismi de olası güçlü adaylar arasında geçtiği öğrenildi. Erdoğan’ın yargıda güvendiği isimlerin başında gelen Koç’u atamak için kararnamenin açıklanacağı 14 Haziran’ı beklediği iddia ediliyor.
Diğer yandan bir aydır yeni üye ataması yapılmadığı için 15 üyeli AYM Genel Kurulu, 14 üyeyle toplanıyor. Kararlar salt çoğunlukla alınıyor. Ancak 7-7 eşitlik durumunda oyu iki sayılan Başkan Kadir Özkaya’nın tercihi sonucu belirliyor.