Ek ödemeye zam talebi

Şükrü KARAMAN 14 milyona yakın emekli, dul ve yetim, çıplak aylıklarına ilave edilen “ek ödeme” tutarının yüzde 8-10’a çıkarılmasını istiyor. Rahmetli Turgut Özal’ın Başbakanlığı döneminde hayata geçirilen vergi iadesi uygulamasının 1 Ocak 2006’da kaldırılmasıyla emekliye aylıklarının yüzde 4 ile 5’i oranında ek ödeme veriliyor. Çıplak aylıkların yüzde 4’ü ve 5’i kadarı hesaplanarak ücretlerine ekleniyor. Bankalara yatırılan aylığın içinde ek ödeme de bulunuyor. En düşük aylıklarda (3.500 lira) ek ödeme yüzde 5 olarak hesaplanıyor. Emeklinin çoğunluğu aylığının yüzde 4’ü oranındaki ek ödemeden yararlanabiliyor. 16 yıldır artırılmayan ek ödeme oranları günün koşullarına göre hayli düşük kaldı ve anlamını yitirdi. Emekli aylıklarına 6 ayda bir TÜİK’in açıkladığı enflasyon oranında zam yapılırken, ek ödemenin sabit kalması milyonlarca insanı mağdur ediyor. Oranların yükseltilmesiyle aylığı artan emekliye daha fazla ek ödeme verilecek, dolayısıyla fazla para alacak. 2022 yılı başında asgari ücretin vergi dışı bırakılmasıyla çalışanların ücretlerinde artış oldu. Maaşların asgari ücrete kadar olan bölümünden vergi kesintisi yapılmıyor ve çalışanın eline fazla para geçiyor. Memur ile işçiye bu hakkın tanındığına dikkat çeken dar ve sabit gelirli emekli, siyasi iradeden 16 yıldır yerinde sayan ek ödeme tutarlarının mutlak artırılmasını bekliyor. Öyle ya çalışanlara asgari ücret kıyağı yapılırken, emeklinin ek ödemesi kökleşmiş sabit duruyor. Birine veriliyor, diğerine yok. Türkiye’de 8 milyon 615 bini işçi emeklisi (SSK), 2 milyon 718 bini esnaf emeklisi (Bağ-Kur) ve 2 milyon 389 bin memur emeklisi olmak üzere toplam 13 milyon 722 bin kişi emekli aylığı alıyor. Beş emekliden biri, yani yüzde 19’u İstanbul’da yaşıyor. Bu kentte 2.6 milyon emekli bulunuyor. Ankara’da 1 milyon 79 bin, İzmir’de 1 milyon 16 bin, Bursa’da 586 bin ve Antalya’da ise 400 bin emekli yaşıyor. Bu kentlerde yaşamlarını sürdüren emekli hayat pahalılığı altında daha fazla eziliyor. Anadolu’da yaşayanlar için yaşam bir ölçüde ucuz olsa da çok düşük para ellerine geçtiğinden onlar da hayli zorlanıyor. Aylıkların yanı sıra ek ödeme tutarları artırılarak emekliye kıyak yapılması kaçınılmaz oldu.