NEVŞEHİR (AA) - MURAT ASİL - Nevşehir'de Kapadokya Üniversitesi (KÜN) akademisyenleri tarafından dronlarla hava trafiğini kontrol eden ve emniyetli uçuşa imkan sağlayan sistem geliştirildi.
KÜN Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu Müdürü Dr. Öğr. Üyesi Eyüp Atioğlu ve öğretim görevlisi Emin Tugay Kekeç tarafından geliştirilen "Hava Trafik Yönetim Sistemi", baz istasyonları kullanılarak drona takılan sim kartla yönetiliyor.
Dr. Öğr. Üyesi Eyüp Atioğlu, AA muhabirine, üniversitelerinde insansız hava aracı teknolojilerine yönelik bölümde hem insansız hava aracı tasarımı ve üretimine hem de pilotajına yönelik eğitim verdiklerini söyledi. İnsansız Hava Aracı Sistemleri Uygulama ve Araştırma Merkezi'nde de çeşitli araştırma projeleri yaptıklarını belirten Atioğlu, son olarak "Hava Trafik Yönetim Sistemi" projesinin hazırlandığını dile getirdi.
Türkiye ve dünyada insansız hava araçları sayısının giderek artığını anlatan Atioğlu, şöyle konuştu:
"İnsansız hava araçları görerek uçuş kurallarına göre uçtuğu için havada çarpışma olasılıkları oluyor. Hem birinin kontrolüyle hem de otonom uçuşlarda bir risk faktörü olarak karşımıza çıkıyor. Dolayısıyla bu hava trafiğinin de yönetilmesi gerekiyor. Görerek uçuş kuralarının uygulandığı trafikte maalesef şu anda İHA'lar için bir trafik yönetim sistemi geliştirilmemiş. Biz de ülkemizde bu konuda çalışan kurumlar arasında yer alıyoruz. Hava trafik yönetimiyle ilgili şu anda baz istasyonları aracılığıyla hava trafiğini emniyetli bir şekilde yönetmek üzere çalışmaları yürütüyoruz."
- "Pilot bölgelerde uygulanacak"
Atioğlu, üniversitelerinin Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü ile işbirliği halinde İHA kayıt sistemi oluşturduğunu ifade etti.
Pilot ve İHA sayılarının giderek artması üzerine bu ihtiyacı tespit ettiklerini aktaran Atioğlu, şöyle devam etti:
"İhtiyaç doğrultusunda hava trafiğinin artık yönetilmesi zorunluluğu ortaya çıkmış durumda. Üniversitemiz şu anda kendi geliştirdiği insansız hava aracıyla Mustafapaşa ile Ürgüp arasında deneme uçuşları da yaptı. İlk aşamada pilot bölgeler belirlenecek ve o alanlarda uygulanacak. İnsansız hava araçları baz istasyonlarından verileri alarak rotasını bulacak ve emniyetli bir şekilde herhangi bir çarpışma riski olmadan nesneyi en iyi şekilde taşıyabilecek."
Öğretim görevlisi Tugay Kekeç de Türk Telekom ve KÜN bünyesinde yürüttükleri projenin birinci fazının gerçekleştiğini söyledi.
Proje kapsamında insansız hava araçlarının kontrolü için baz istasyonundan alınan sinyallere sim kart modülüyle bir cihazın kontrolü üzerine geliştirmeler yaptıklarını anlatan Kekeç, "Uzun süreçli bir test aşamasından geçti. 30, 60, 90 ve 120 metrelerde yapılan farklı irtifa değerlerinde, baz istasyonu ve dron arasında kurulabilecek iletişimin kalitesini açıklayan uygulamalı bir çalışma yaptık." diye konuştu.
Kekeç, Türkiye'de 60 bin kayıtlı insansız hava aracının, 1,7 milyon civarında da pilotun olduğuna dikkati çekti.
İnsansız hava araçları trafiğinin denetlenebilmesi açısından önemli bir proje hazırladıklarını aktaran Kekeç, şunları kaydetti:
"Farklı ülkelerde de bu projeye benzer çalışmalar bulunuyor ama ülkemizde özellikle uygulama alanında yapılan ilk çalışma olduğunu söyleyebiliriz. Otonom uçuşlarda projenin ikinci fazıyla ilgili görüşmeler yapılıyor. Projenin uzun süreçli olacağını söylemek mümkün. Tabi bu sayede de elektronik plaka sistemine doğru bir gidiş gözlemlenebilir ki zaten bu şekilde bir denetim artık zaruri olacak."
