CHP Şanlıurfa Milletvekili Mahmut Tanal, Şanlıurfa'da öğretmen yetersizliği, kalabalık sınıflar, derslik yetersizliği, okullarda temizlik, içme suyu gibi sorunlar olduğunu belirterek, sorunlara dikkat çekmek için Milli Eğitim Bakanlığı önünde bir günlük oturma eylemi başattı. Tanal, okulların açılmış olmasına rağmen hala birçok öğrencinin mevsimlik işçi olarak tarlalarda çalıştığını ve okullara gitmediğini vurguladı.
Tanal, ANKA Haber Ajansı'na yaptığı açıklamada şunları kaydetti:
"Memleketim Şanlıurfa'nın eğitim sorunlarını dile getirmek için eğitim nöbetine başladım. Memleketim Şanlıurfa, yeni eğitim dönemine de kronik sorunlarla 'merhaba' dedi. Şanlıurfa'daki öğretmen eksikliği, 11 bini buluyor. Şanlıurfa'nın 2024-2025 eğitim-öğretim yılı öğretmen kadro verilerini sizlerle paylaşalım. İlimizde olması gereken toplam öğretmen sayısı 35 bin. Şu an bulunan öğretmen sayısı 24 bin. Öğretmen açığı 11 bin. Eğitime başlayan 24 bin öğretmenin 10 bini sözleşmeli, 14 bini de kadrolu. Eksik öğretmenlerin yerine 11 bin ücretli öğretmen görevlendirmeyi planlıyorlar. Bu açığı 'kölelik sistemi' dediğimiz ücretli öğretmenlikle kapatmaya çalışıyorlar. Buna rağmen açık tam olarak kapanmıyor. Çünkü kırsalda ilçe merkezlerine uzaktaki okullara ücretli öğretmenler de gidemiyor.
'Öğretmen ataması yapmak yerine mevsimlik tarım işçisi gibi ücretli öğretmenleri görevlendiriyorlar'
Öğretmen ataması yapmak yerine, mevsimlik tarım işçisi gibi ücretli öğretmenleri görevlendiriyorlar. Son derece düşük maaş verilen ücretli öğretmenlerin görevi, eylülde başlar, haziranda okulların kapanmasıyla biter. İşte biz buna mevsimlik tarım işçiliği anlayışı diyoruz. Şanlıurfa’da görevlendirilen ücretli öğretmenlerin ancak yüzde 20'i kendi alanından mezun olanlardan görevlendiriliyor. Geri kalanlar eğitim fakültesi mezunu olmayan, öğretmenlik dışındaki, işletme, fen edebiyat, veterinerlik, açık öğretim mezunlarından alınıyor. Alanından mezun olarak görevlendirilen öğretmenlerin yüzde 90'ı, dönemi bitirmeden ya KPSS'ye hazırlanmak için ayrılıyor ya da atandığı için ayrılıyor. Dönem sonunda yüzde 90 alanında mezun olanlar ücretli öğretmenlik yapıyor. Gerisi veterinerlikten tutun, turizm ve otelcilik, fen edebiyat ne varsa onlar devam ediyor.
'Mevcut öğretmen sayısı, ihtiyaçları karşılamakta yetersiz'
Şanlıurfa ilimizde ilkokul, ortaokul ve lise düzeyinde 754 bin öğrenci var. Bu sayı, 54 ilin nüfusunu fazlasıyla geçiyor. Mevcut öğretmen sayısı, ihtiyaçları karşılamakta yetersiz. Yeni eğitim döneminin ikinci haftasındayız. Lakin Şanlıurfa'nın birçok okulunda öğrenciler, öğretmen olmayışından dolayı eğitim göremiyor. Örneğin Viranşehir İlçesine bağlı Başaran Mahallesi Zümrüt Küme Evleri'ndeki Zümrüt İlkokulu'nda halen kadrolu öğretmen ataması yapılmadı. Mahalledeki öğrenciler okula gidemiyordu. Bu durumu sosyal medyada gündeme getirince hemen apar topar bir ücretli öğretmeni Zümrüt İlkokulu’nda görevlendirdiler. Sadece göstermelik olarak okulun kapısını açtılar. Ancak gerçek manada okulda eğitim başlamış değil. Öğretmen yetersizliği, özellikle kırsal bölgelerdeki okullarda daha belirgin bir şekilde hissediliyor. Bu durum, öğrencilerin kaliteli bir eğitim alamamasına neden oluyor.
'Birleştirilmiş sınıf uygulaması, 2024'ün Türkiye'sinde Şanlıurfa'da halen devam ettiriliyor'
Bir sınıfta 60 öğrenci ders görüyor. Örneğin Şanlıurfa'nın merkez ilçesi Karaköprü'de bulunan İncirliova İlkokulu'nda birinci sınıflarda 60 öğrenci, aynı anda küçücük sınıfta ders işliyor. Haliliye'de Akçalı İlkokulu’nda ise 1’den 4’e kadar öğrenciler, tek öğretmenle birleşik sınıf sistemiyle eğitilmeye çalışılıyor. 15 okul sıra masasında, farklı sınıflardaki 36 öğrenci yer alıyor. Akçalı İlkokulu'nda 4 sınıf için tek öğretmen görevlendirilmiş. İkinci öğretmen ataması talebi de yerine getirilmiyor. Birleştirilmiş sınıf uygulaması, 2024'ün Türkiye'sinde Şanlıurfa'da halen devam ettiriliyor. 2024'ün Türkiye'sinde bu duruma tanık olmak kabul edilemez.
'Kalabalık sınıflar, öğrencilerin öğrenme süreçlerini olumsuz etkiliyor'
Kalabalık sınıflar, öğretmenlerin verimli bir şekilde ders işlemelerini de zorlaştırıyor. Sınıf mevcutlarının, ideal öğrenci sayısının geçmesi, bireysel öğrenme imkanlarını kısıtlıyor. Bu durum, öğrencilerin derslere aktif katılımını zorlaştırıyor.
'Yine okulların altyapı eksiklikleri de Şanlıurfa'da ciddi bir sorun teşkil ediyor'
Birçok okulda tuvalet, temiz içme suyu ve ısıtma sistemleri gibi temel altyapı unsurları eksiktir, yetersizdir. Okullarımızın altyapısı gerçekten içler acısı durumda. Daha önce Ceylanpınar ilçesinde ziyaret ettiğimiz Aşağı Esence İlköğretim Okulu’nda öğrencilere ayrılan tuvalet kullanılamaz haldeydi. Tuvalet ihtiyacı için okula yakın evlere gittiklerini anlatan öğrenciler, sadece öğretmenlerin kullanabildiği tuvaletin ise kendileri tarafından temizlendiğini dile getirmişti. Yine Karaköprü’ye bağlı Akpınar Mahallesi'nde bulunan Akpınar İlkokulu'na gitmiştik. Okulun tuvaleti harabeye dönüşmüş ve hijyenden yoksun durumdaydı. 21'inci yüzyılda Türkiye'de bunlara şahit oluyoruz. Şanlıurfa'nın kırsal mahallelerinde harabe haldeki okullarda, sınıfa dönüştürülen derme çatma konteynırlarda öğrenciler eğitime alınıyor. Yabani otlarla kaplı okul bahçelerinde öğrencilerin maç yapabileceği, oyun oynayabileceği alanlar yok. Bazı okullarda bahçe dahi bulunmuyor.
'Kırsaldaki okullar, eğitim materyalleri ve teknolojik donanım açısından da oldukça geridedir'
Kırsaldaki okullarda temizlik görevlisi yok. Çocuklar çöp toplama, temizlik, soba doldurma gibi işleri yapmak zorunda bırakılıyor. Kırsal bölgelerdeki okullar ile kent merkezindeki okullar arasında ciddi altyapı ve kaynak farklılıkları bulunuyor. Kırsal alanlardaki okullar, daha sınırlı kaynaklara sahiptir. Bununla birlikte kırsaldaki okullar, eğitim materyalleri ve teknolojik donanım açısından da oldukça geridedir. Bu şekilde, kırsaldaki öğrencilerin, kent merkezlerindeki akranlarına kıyasla dezavantajlı eğitim almalarına yol açılıyor. Zaten Şanlıurfa'nın genelinde eğitim sistemi dökülüyor. Sorunlar, kırsal bölgelerdeki okullarda daha da belirginleşiyor. Şanlıurfalı öğrenciler için fırsat eşitliği istiyoruz.
'Binlerce öğrenci, hala aileleriyle tarlada çalışıyor'
Şanlıurfa'da aynı zamanda mevsimlik tarım işçiliği meselesinde anayasanın hükümleri ihlal ediliyor. Okulda olması gereken öğrenciler, tarlada ırgatlık yapıyor. Binlerce Şanlıurfalı öğrenci, hâlâ aileleriyle tarlada çalışıyor.
'Eğitimde tasarruf olmaz'
Şanlıurfa'daki eğitim sistemi; öğretmen açığı, derslik sayısındaki eksiklikler, kalabalık sınıflar, temizlik, hijyen ve güvenlik sıkıntısı, okulların altyapı sorunları gibi birçok temel sorunla karşı karşıyadır. Tüm bu sorunlar, Şanlıurfa'nın eğitimi için acil müdahale gerektiriyor. Öğretmen istihdamı arttırılmalı, derslik sayısı yükseltilmeli, okulların altyapısı iyileştirilmeli, tuvalet, içme suyu ve ısıtma sistemleri acilen çözülmeli. Çocukların oyun oynayabilecekleri alanlar oluşturulmalı. Teknolojik donanımların yetersizliği giderilmeli. Kırsal bölgelerdeki çocuklarımızın da modern ve kaliteli eğitim alması sağlanmalı. Mevsimlik tarım işçiliği yapan çocukların, okuldan kopmaması için yeni düzenlemeler hayata geçirilmeli. Bu sorunların çözülmesi, öğrencilerin daha kaliteli bir eğitim almasını sağlar. Unutmayalım ki eğitimde tasarruf olmaz.
Şanlıurfa'nın kalkınması, ancak eğitimdeki bu sorunların çözülmesiyle mümkündür. Şanlıurfa ilimizde, iş bilmez yöneticiler yüzünden de eğitim zorlaştırılıyor. Şanlıurfa'nın Haliliye ilçesine bağlı Konuklu Mahallesi'nde Avrupa Birliği tarafından yapılıp tüm eksiklikleri tamamlanan ilkokul ve ortaokul binalarında eğitim henüz başlamadı. Bölgede başka yakın okul olmadığı için öğrenciler ve veliler büyük bir mağduriyet yaşıyor. Aileler, yüksek ücretten dolayı çocuklarına servis tutamıyor. Avrupa Birliği projesiyle yapılan ilkokul ve ortaokul binasında hiçbir eksik kalmadı. Sıralar, masalar, okul araç ve gereçleri tamam. Binaların elektriği, suyu, doğalgazı bağlı. Okul müdürleri dahi atandı. Peki neden hem ilkokul hem de ortaokul faaliyete geçirilmiyor?
'İktidarın Suriyeli öğrencileri Türk eğitim sistemine entegre etme projesi çökmüştür'
Şanlıurfa'da bir de Suriyeli öğrenci sorunu vardır. Şanlıurfa'daki bazı okullarda sınıflarda Suriyeli öğrenci sayısı, Türk öğrenci sayısını geçmektedir. Şanlıurfa Bahçelievler ve Atatürk Mahallesi gibi semtlerde Suriyeli sığınmacı yoğunluğu nedeniyle sınıflar, 40-50-60 kişi ise bunun dörtte üçü Suriyeli öğrenci, 4'te 1'i Türk öğrencidir. Bu durum iletişim eksikliklerini beraberinde getiriyor. İktidarın Suriyeli öğrencileri Türk eğitim sistemine entegre etme projesi çökmüştür. Bu da eğitim kalitesini düşürüyor.
'Okul servisleri halen faaliyete geçmedi'
Şanlıurfa'da aynı zamanda taşımalı eğitim sistemi kapsamında servis sorunu da yaşanıyor. Okulların açılmasının üzerinden 2 hafta geçti. Ancak okul servisleri halen faaliyete geçmedi. Örneğin Siverek ilçesine bağlı Göğercin Mahallesi ve mezralarda, ortaokul ve lise öğrencileri, taşımalı sistemle okula gidemiyor. Çünkü servisler gelmiyor. Okul servisi sorununu da çözmemiz lazım."