Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Gaziantep Milletvekili Hasan Öztürkmen, AKP Genel Başkan Yardımcısı Hayati Yazıcı’nın "ekim ayında Meclis’in açılmasıyla birlikte A’dan Z’ye yeni anayasa çalışmalarına başlanacağı" yönündeki açıklamasına ilişkin “Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerine el uzatılamaz. Cumhuriyet devrimimize ve Anayasa’nın ilk 4 maddesine dokunulamaz” dedi.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanı Numan Kurtulmuş'un 2 Nisan 2024 tarihinde, "Yeni Anayasa" mesajları verdiğini belirten Öztürkmen, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Kurtulmuş'un o açıklamadaki şu ifadeleri dikkat çekiciydi: ‘1921 Anayasası'nda olduğu gibi katılımcı, güçlü bir anayasa yapma imkânı bu Meclis'te vardır... Bu bir fantezi değildir, Türkiye'nin demokratik standartlarının yükseltilmesi için bir zorunluluktur.’
Sayın Kurtulmuş'un 1924'te bizzat Atatürk tarafından hazırlanmış Cumhuriyetin ilk Anayasasını es geçip ‘1921 Anayasası’na işaret etmesi üzerine kendisine şu soruları sormuştum:
- Neden Cumhuriyet öncesi bir anayasayı model alıyorsunuz? Biz yeni bir devlet mi kuruyoruz?
- 100 yıllık Cumhuriyetimizin sağlayamadığı hangi ‘kapsayıcılığı’ siz nasıl sağlamayı planlıyorsunuz?
- 1921 Anayasasındaki hangi maddeleri yeniden getireceksiniz?
- Cumhuriyet öncesi bir Anayasayı örnek alacaksanız, mevcut Anayasada Cumhuriyetin niteliklerini tarif eden ilk 4 maddeyi değiştirecek misiniz?
- ‘İlk 4 maddeye dokunmayacağız’ diyorsanız, bunlara dokunmadan 1921 benzeri bir anayasayı nasıl yapacaksınız?"
CHP'li Öztürkmen'in açıklamalarında öne çıkanlar şöyle:
“Yazıcı'nın bu çıkışı, TBMM Başkanı Kurtulmuş'un ‘1921’ mesajının devamı niteliğinde"
"Numan Kurtulmuş'un aylar önce verdiği ‘Yeni Anayasa’ mesajının şifrelerini AKP sonunda açık etti. AKP Genel Başkan Yardımcısı Hayati Yazıcı, önceki gün basına yaptığı açıklamada, ekim ayında Meclis'in açılmasıyla yeni anayasa çalışmalarına başlayacaklarını belirterek, ‘Baştan sona, birinci maddeden son maddesine kadar bir anayasa yapıyorsanız, bu anayasa yapma hakkını kendinde bulunduran aziz milletin onayından mutlaka geçmesi gerekir’ dedi.
Yazıcı devamında A’dan Z’ye yeni bir anayasanın Türkiye’de siyaset kurumunun hep gündeminde olduğunu, özellikle de partisinin kurulduğu günden bu yana yeni bir anayasa yapma arzusunu her platformda dile getirdiğini ifade etti.
Yazıcı'nın ‘Birinci maddeden son maddesine kadar’ vurgusunu birkaç kez tekrarlaması ve ‘A'dan Z'ye kadar’ demesi, AKP kurmaylarının hayalindeki ‘yeni anayasa’nın mevcut Anayasada Cumhuriyetin niteliklerini tarif eden ilk 4 maddeyi de kapsadığını açıkça ortaya koymuş oldu. Yazıcı'nın bu çıkışı, TBMM Başkanı Kurtulmuş'un ‘1921’ mesajının devamı ve tamamlayıcısı niteliğindedir.
“TBMM alet edilerek girişilecek böyle bir anayasa darbesine seyirci kalmayacağız"
TBMM Başkanı Kurtulmuş'un 1921 modeline işaret etmesi de ilk 4 maddeye açıktan bir müdahale çağrısıydı. Çünkü 1921 Anayasası savaş koşullarında hazırlanmış geçici bir düzenlemeydi. Haliyle Cumhuriyet, laiklik, üniter yapı, Türk Milleti kavramı kısaca Anayasa’nın değiştirilemez ilk dört maddesinin temelleri bu anayasada yoktu. Bunlar, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasının ardından Atatürk önderliğinde hazırlanan 1924 Anayasası ile gelmiş ve devam etmiştir. Dolayısıyla 1921’i yeni anayasa için model göstermek Cumhuriyete bir reddiye ve meydan okumaktır.
Öte yandan AKP'li Yazıcı'nın ‘Birinci maddeden son maddesine kadar...’ vurgusuna Cumhur İttifakı ortağı MHP lideri Devlet Bahçeli'nin ne yanıt vereceğini merak ediyorum. Anayasanın ilk 4 maddesi konusunda geçen yıllarda hassasiyetini açıkça belirten Sayın Bahçeli, henüz AKP'ye bir yanıt vermedi.
İyi bilinmelidir ki, TBMM alet edilerek girişilecek böyle bir anayasa darbesine seyirci kalmayacağız. Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerine el uzatılamaz. Cumhuriyet Devrimimize ve Anayasanın ilk 4 maddesine dokunulamaz!”
