Deniz Ali Tatar
Çankırı Valiliği’nin koordinatörlüğünde, Çankırı Belediyesi, TCDD, Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı, Çankırı Konfederasyonu ve TÜRSAB Orta Anadolu Bölge Temsil Kuruluna bağlı seyahat acentelerinin iş birliğiyle yürütülen çalışmalarla ortaya çıkan “Turistik Tuz Ekspresi” 4 seferlik tanıtım sürecini tamamladı.
Ankara'dan aldığı 250 yolcusuyla Çankırı Garı'na 4 kez sefer yapan Turistik Tuz Ekspresi’nde seyahat eden yolcular; Çankırı’nın tarihi ve turistik yerlerini ziyaret ederek yöresel lezzetleri tatma imkanı buldu. Çankırı'da 90 yıl önce gerçekleştirilen Tenezzüh (Gezinti) Treni seferlerinin devamı niteliği taşıyan Turistik Tuz Ekspresi, günübirlik tren seyahati sevenler için farklı bir deneyim sunuyor.
Turistik Tuz Ekspresi’nin detaylarını 24 Saat’e anlatan Proje Koordinatörü Taner Kılıç, 90 yıllık bir tarihi yeniden canlandırdıklarını söyledi. Ana hedeflerinin, Çankırı’nın tanıtımını daha etkili şekilde yaparak turizm hareketliliğini sağlamak olduğunu söyleyen Kılıç, “Sonbahar döneminde uygun hava şartlarının da oluşmasıyla 'Turistik Tuz Ekspresi' seferleri yeniden başlayacak” diyerek müjdeyi verdi.
“Geçmişten geleceğe bir köprü kurulmuş oldu”
Turistik Tuz Ekspresi’nin 90 yıl önce "Tenezzüh (Gezinti) Treni" olarak düzenlendiğine dikkat çeken Kılıç, projenin ortaya çıkış sürecini şu şekilde anlattı:
“Son dönemlerde popülaritesi oldukça yüksek olan tren turizmi girişimleri 'Doğu Ekspresi' ile zirve noktasına ulaşmış durumda. Yalnız Türkiye’deki ilk iç turizm hareketlerinden biri olan 'Tenezzüh (Gezinti) Treni' seferlerinin 1934 yılında, bundan tam 90 yıl önce Çankırı’da başlatıldığını söyleyince insanlar çok şaşırıyorlar. İlimizin geçmişinde böylesine önemli bir çalışmanın var olması, neden yeniden canlanmasın düşüncesini oluşturdu. Çankırı Valimiz Sayın M. Fırat Taşolar’ın talimatlarıyla çalışmalarımıza başladık. İlimizdeki ilgili tüm tarafların bu işe sahip çıkması sayesinde geçmişten geleceğe bir köprü kurulmuş oldu. Çalışmalar, Çankırı Valiliğinin koordinasyonunda; Çankırı Belediyesi, TCDD Taşımacılık AŞ., Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı (KUZKA), Çankırı İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Çankırı Konfederasyonu ve TÜRSAB Orta Anadolu Bölge Temsil Kuruluna bağlı seyahat acentalarının iş birliğiyle yürütüldü. Kasım 2023’ten itibaren başlayan çalışmalar Mayıs 2024’te olgunlaşarak meyvesini verdi. 90 yıl sonra, ilk seferin 18 Mayıs 2024’te 'Turistik Tuz Ekspresi' adıyla yapılması; bir tarihi yeniden canlandırmış oldu.”
Çankırı’nın TCDD Taşımacılık A.Ş. Ankara Bölge Müdürlüğü’nün sorumluluk alanında bulunduğunu belirten Kılıç, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları’nın projedeki yerini şu şekilde anlattı:
“Bölge Müdürlüğü ile ilk irtibatımız, Cumhuriyetimizin 100. yılı dolayısıyla ilimizde gerçekleştirdiğimiz 'Cumhuriyet Treni Çankırı’da' Projesi ile sağlandı. 'Demir Ağlarla Ördük Anayurdu Dört Baştan' sözünden hareketle ilimizden geçen demir yolunu Cumhuriyet etkinlikleri ile bağdaştırmak istedik. Bu çalışmada, Bölge Müdürlüğü yetkilileri bize çok büyük destek sağladılar. Bayraklarla, balonlarla, posterlerle tüm vagonları süslenen 'Cumhuriyet Treni'ne çocuklarımızı, gençlerimizi bindirerek Çankırı’ya sefer düzenledik. Ciddi bir vatandaş kitlesinin Çankırı Garı'nda treni karşılamasıyla tamamladığımız sefer çok büyük bir heyecan uyandırdı. Çankırı halkında oluşan bu heyecan, yeni bir fikrin ortaya çıkmasını sağladı. Bu fikirle hem TCDD Taşımacılık A.Ş. Genel Müdürlüğü'nün hem de Bölge Müdürlüğü'nün kapılarını tekrar çaldık. Operasyonel anlamda çeşitli zorluklar olmasına karşın yetkililer bize destek oldular.”
"Tüm biletler tükendi"
Tren turunun potansiyelini görebilmek ve hava şartlarını göz önünde bulundurarak ilk olarak 4 tur planladıklarını belirten Kılıç, “Sayın Valimiz ve Sayın Belediye Başkanımız başta olmak üzere, diğer tüm ilgili tarafların bu projeye inançları tamdı. Ancak tabii ki dışarıdan olumsuz yorumlar yapılması yine de içimizde 'Acaba?' sorusunu oluşturuyordu. TCDD tarafı da daha önce yaşanan bazı olumsuz turistik tur deneyimi nedeniyle konuya tedbirli yaklaşmaya çalışıyordu. Çankırı Konfederasyonu Başkanı Kaptan Mustafa Can’ın seyahat acentasının 4 turun tren ücretini TCDD’ye yatırmasıyla ilk güven oluşmuştu. Bu işlemin tamamlanıp trenin Çankırı’ya tahsis edilmesinin ardından TÜRSAB Orta Anadolu Bölge Temsil Kurulu Başkanı Cevat Engin Şahin’in destekleriyle Ankara’daki seyahat acentalarının bu işe katkı sağlamaları ikinci aşamayı da geçmemizi sağladı. Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı’nın sağlamış olduğu program desteğinden sonra; biz yereldeki kurum-kuruluşlara operasyonu yönetmek kalmıştı. Uygulanan yoğun reklam ve tanıtım kampanyasının ardından, asıl görünürlük 18 Mayıs 2024’te ilk turun gerçekleşmesinden sonra video ve fotoğrafların aynı akşam sosyal medya platformlarında dönmeye başlamasıyla yaşandı. Tam bir patlama yaşandı. Her biri 250 kişiden oluşan kalan 3 turun biletleri bir anda satıldı. Turun günübirlik olması, tanıtım amacıyla uygulanan özel fiyat ve tüm tarafların taşın altına ellerini koyması sebebiyle güçlü bir organizasyon yapısına sahip olunması gibi nedenlerle çok tercih edilen bir tur haline geldi. Bu tur için oluşturulan WhatsApp hattı ve sosyal medya hesaplarına gelen talepler çok fazla. İlk 4 turdan sonra da bu turdan bilet almak isteyen çok sayıdaki misafirimiz bizlere ulaşmaya devam ediyorlar. Bilindiği üzere yaz dönemi, insanların genellikle deniz turizmine daha önem verdiği bir mevsim. İlimizde de ciddi manada sıcak geçen bir dönem. Sonbahar döneminde uygun hava şartlarının da oluşmasıyla 'Turistik Tuz Ekspresi' seferleri yeniden başlayacak. TCDD ile sürekli iletişim halindeyiz” diye anlattı.
“Kaya Tuzunun Başkenti”
Tren yolculuğunun ardından Çankırı ilinde gezilecek yerleri planladıklarını anlatan Kılıç, Çankırı’nın Anadolu’nun geleneksel yapısını koruyan küçük illerinden biri olduğunu ve bu nedenle “Çankırı” ve “turizm” kelimelerinin bağdaştırılamadığını söyledi. Ancak bunu kırmak adına çalıştıkları söyleyen Kılıç, “Çankırı için 'Beklentilerinizin Ötesinde' sloganını kullanıyoruz. Bu sloganımızın haklı olduğunu, Turistik Tuz Ekspresi ile ilimize gelen misafirlerimizden aldığımız geri dönütler de doğrular nitelikte. Çankırı için 'Yarenler Diyarı' ve 'Kaya Tuzunun Başkenti' tabirleri kullanılır. Derin köklere sahip Yaren geleneğini tanıtabilmek için trenimizi garda Yaren ekiplerimiz karşılıyor. Bu karşılama çok yoğun ilgi ve mutluluk oluşturuyor. 'Kaya Tuzunun Başkenti' tabiri bizim için çok önemli. En önemli turistik yerimiz 'Yer Altı Tuz Şehri'. Şehrimizin festivalinin adı 'TuzFest'. Şehrimizin maskotu olan kılıç dişli Anadolu kaplanının adı 'Tuzi'. Trenimizin adının da 'Tuz Ekspresi' olması en uygunuydu. Trende müzik yapan grubumuzun adı da 'Salt(Tuz) Müzik Topluluğu'ydu. Bedri Rahmi Eyüboğlu, 'Tuz' isimli şiirinde 'Bir yanım tuz, bir yanım şeker. Tuzdan yanayım' diyor. Çankırı olarak biz de tuzdan yanayız. Tren turumuzda da #tuzdanyanayız ve #biztuzuseçtik etiketlerini kullandık” dedi.
Gezinin ilk durağının "Yer Altı Tuz Şehri” olduğunu söyleyen Kılıç, “Adeta antik bir kent kadar gösterişli ve büyük bir mekân olan, Hititlerden günümüze kadar 5 bin yıldır tuz çıkarıldığı düşünülen tuz mağarası, ihtişamlı ve efsanevi yapısıyla ziyaretçileri büyülüyor. Çankırı Çorakyerler Omurgalı Fosil Lokalitesinde 20 yıldan fazla süredir devam eden kazı çalışmalarında ortaya çıkartılan 8 milyon yıllık fosillerin tuz mağarasının tuzdan duvarlarına işlenmiş kabartmaları misafirlerimize farklı bir dünyanın kapısını aralıyor. Yaz kış değişmeyen 13 derecelik sıcaklığa sahip içerideki ortam; mağarada zaman geçiren astım, bronşit, akciğer hastalarının tedavilerine de destek sağlıyor. Misafirlerimiz, Yer Altı Tuz Şehri ziyaretinin ardından, Taş Mescit, Çankırı Mevlevihanesi, Çankırı Müzesi, Ferit Akalın Radyo ve İletişim Müzesi, Buğday Pazarı Medresesi, Çivitcioğlu Medresesi, Sultan Süleyman (Ulu) Cami, Tarihi Çamaşırhane, Uzunyol Caddesi, Yöresel Mutfak ve Kültür Evi gibi önemli tarihi mekanları görerek Çankırı'nın tarihi ve kültürel mirasını derinlemesine keşfetme fırsatı buluyorlar. Her yönüyle tam bir Çankırı konsepti oluşturmaya çalıştığımız için, yemek olarak da coğrafi işaretli yöresel lezzetleri misafirlerimize sunmaya çalışıyoruz. Trendeki kahvaltıda, Eldivan çöreği içerisinde küpecik peyniri ikram ediyoruz. Öğle yemeğinde, tutmaç çorbası, sarımsaklı et, Kızılırmak pirincinden pilav, kızılcık ekşisi, yumurta tatlısı ve tuzda kuzu/tavuk sunuyoruz. Hazımiye Gazozcusu’nda Kızılcık Ekşili Çankırı Gazozunun tadına bakma imkânı sağlıyoruz” diyerek gezinin devam ettiğini söyledi.
“Çankırı’nın çıtasını çok yükseklere taşıyan bir çalışma oldu”
Taner Kılıç, "Turistik Tuz Ekspresi"nin aldığı geri dönüşlerden şu şekilde bahsetti: “İşin içinde olan birisi olarak gözlemimi paylaşmam gerekirse, Çankırı için başarılı bir organizasyon olduğunu düşündüğüm Turistik Tuz Ekspresi Tren Turu, Çankırı'nın güzelliklerini ön plana çıkararak gelen misafirlerin gönlünü hoş ederken; aynı zamanda işin mutfağında yer alan bizler için de yoğun ama keyifli bir tecrübe oldu. Gerek misafirlerimizle birebir kurduğumuz diyaloglar gerekse yürütmüş olduğumuz değerlendirme çalışmaları ve basın tarafından yapılan röportajlar bize büyük bir memnuniyetin var olduğunu gösteriyor. İnsanlar, Çankırı’da umduklarının ötesinde çok fazla şey bulmanın şaşkınlığını ve mutluluğunu yaşıyorlar. Çankırı halkının, yöneticilerinin, esnafının gösterdiği ilgi, samimiyet ve misafirperverlik konukları son derece memnun ediyor. Turizm açısından Çankırı’nın çıtasını çok yükseklere taşıyan bir çalışma olduğu apaçık ortada. Mutlaka ki geliştirilmesi gereken taraflar bulunuyor. Bunlar için de gerekli çalışmaları yürüterek tedbirlerimizi alacağız.”
İnsanların Çankırı’ya gelebilmelerini sağlamanın kendileri için önemli olduğundan bahseden Kılıç, “Misafirlerimizin bir gün boyunca memnun kalmalarını sağlayarak onları evlerine gönderebilmeyi hedefledik. Ama bundan daha da önemlisi, 4 seferin her birinde ekibimiz Çankırı’dan 05.00’te hareket ederek Ankara Gara ulaştı ve tüm misafirlerimizi karşılayarak trene yerleştirdi. Yaklaşık 3 saatlik yol boyunca tüm misafirlerimizle tek tek ilgilenerek keyifli sohbetler eşliğinde Çankırı’ya geldik. Salt Müzik Topluluğu üyelerimiz Furkan ve Şan Cem’in keyifli performansları trenin içerisini şenlik alanına dönüştürdü. Tuzi maskotlarımız Afet ve Furkan da, tüm şirinlikleriyle fotoğraf karelerinin değişmez parçası oldular. Çankırı Garı’nda her hafta Yaren ekiplerinin coşkulu karşılamaları ise misafirlerimizi mest etti. 250 kişilik misafir grubumuzu 6 farklı otobüsle şehir içinde gezdirirken onlara rehberlik eden 8 arkadaşımız gün boyu konuklarımızın keyifli dakikalar yaşamalarını sağladılar. Öğle yemeği yenilen restoranlarımızda ikram edilen tuzda kuzu ve tuzda tavuk yemeklerinin sunumlarının ateşli şovlar şeklinde yapılması ise yemeklere ayrı bir hava kattı. Her turun sonunda ekipçe Çankırı Garına gelerek misafirlerimizin ardından hüzünle el sallamak bize düşerken; misafirlerimiz Çankırı’da yaşadıkları güzel anıları yanlarında götürdüler. İlimizin tanıtımı açısından son derece önemli bir başarı elde ettiğini gördük. Ayrıca günümüzde önemi çok büyük olan sosyal medya vasıtasıyla milyonlarca kişide Çankırı farkındalığı oluşturdu” dedi.
“Çankırı’nın tanıtımını daha etkili şekilde yaparak turizm hareketliliğini sağlamak ana hedefimiz”
Turun Çankırı’nın tamamında ciddi bir heyecan oluşturduğunu söyleyen Kılıç, “Halk, esnaf, STK’lar, yöneticiler gibi tüm kesimler taşın altına elini koydu. Bu işin gerçekleşmesi için kimden ne istediysek hayır demedi. Şehirde ciddi bir birliktelik oluştu. Bu birlikteliğin yansıması, Turistik Tuz Ekspresi olarak vücut buldu. Kimsenin maddi bir kazanç beklentisi olmaması, tanıtımın ön planda olması ve her kesimin organizasyona samimiyetle yaklaşması ortaya güzel bir iş çıkmasını sağladı. Valimizin talimatlarıyla bu yola çıkarken ilk hedefimiz, bu işin sürdürülebilirliğini sağlamaktı. Keşfedilmemiş güzelliklerle dolu olan Çankırı’mızın tanıtımını daha etkili şekilde yaparak turizm hareketliliğini sağlamak ana hedefimiz. Tren bu işin araçlarından biriydi. Tur otobüsleriyle ve kendi özel araçlarıyla gelecek misafirlerimizi her zaman ilimizde ağırlamaya hazırız” dedi.