İkinci Dünya Savaşı’nın ardında 50’li yıllarda dünya, “Endüstri Sonrası Çağ” ile tanıştı. Hemen ardından bilgi Toplumunun ön plana çıktığı yeni bir dönem başladı. Bu çağa, “İnternet Toplumu, Elektronik Çağ, Siber Toplum Çağı ya da Dijital Çağ” tanımlaması yapıldı. 1980’lerde İnternet kullanımının yaygınlaşması ve 90’ların ortasında tamamen serbest bırakılması sonucu, dünya yepyeni bir çağla tanıştı. Adına “Bilişim Çağı ya da Bilgi Çağı” dediğimiz bu sanal alem hepimizin yaşamını değiştirdi. Bu yeni açılım çağında iletişim kavramı boyut değiştirdi, toplumların, devletlerin, vazgeçilmez bir parçası haline geldi. Artık cep telefonlarımız olmadan, internete girmeden yapamıyoruz, her fırsatta bir parçası olduğumuz sosyal ağlara göz atmadan duramıyoruz. Kullanıcıların internette aradığı, kullandığı ve içerik ürettiği interaktif iletişim platformları olarak tanımlanan, tek yönlü içerik paylaşımından, çift taraflı içerik alışverişine erişim sağlayan yepyeni bir medya iletişimi biçimi olan “Sosyal Medya” yaşamımızın bir parçası, olmazsa olmazlarımızdan oldu.
Sosyal medya, bireylerin, toplulukların ve işletmelerin, çeşitli dijital platformlarda, metin, fotoğraf, video ve diğer medya türleri aracılığıyla iletişim kurduğu bir dijital iletişim aracı haline geldi. Modern toplumun vazgeçilmez bir parçası, hatta dijital fenomen haline geldiği tanımlaması da yapılan Sosyal medya platformlarıyla kullanıcılar, içerik paylaşıp, etkileşimde bulunup, ağlarını genişletme fırsatı yakaladı. “Facebook, Twitter, Instagram, LinkedIn, YouTube” ve daha birçok platformu içeren geniş bir yelpazedeki Sosyal medya, bilinenin çok ötesinde bir güce sahip. Onları incelediğimizde baş döndürücü rakamlarla karşılaşıyoruz.
İnsanların başka insanlarla iletişim kurmasını ve bilgi alışverişi yapmasını amaçlayan bir sosyal ağ türü olan Facebook, 2004’te Harvard Üniversitesi öğrencisi Mark Zuckerberg tarafından kuruldu. İlk başta Harvard öğrencileri için düşünülmüştü. 75 milyar dolardan fazla bir gelire sahip olan Facebook, işletmeler ve bireyler için çok yönlü bir araç haline geldi. İşletmeler, reklam ve pazarlama kampanyaları için Facebook'u kullanıp, müşteriler ile doğrudan iletişim kurmaya ve geri bildirimler almaya başladı. Bireyler, arkadaşları ve aileleri ile iletişim kurup, ilgi alanlarına göre gruplar oluşturmaya başladı.
Günümüzde 3 milyardan fazla kişinin kullanıcısı olduğu, yaşamımızda önemli bir yer edinen Facebook’un, gelecekte sadece iletişim ya da eğlence amacıyla değil, eğitim ve iş amaçları için daha da gelişmesi bekleniyor.
YOUTUBE
Google'a ait bir Amerikan çevrimiçi video paylaşım ve sosyal medya platformu olan Kaliforniya merkezli YouTube, 2005 yılında üç eski PayPal çalışanı tarafından kuruldu. Bu platform günümüzde 2 buçuk milyardan fazla kişi tarafından aktif olarak kullanılıyor.
INSTAGRAM
Sosyal medyada ücretsiz fotoğraf ve video paylaşma uygulaması olan Instagram, kullanıcıların medya yüklemesine de izin veriyor. Gönderilerin herkese açık olarak veya önceden onaylanmış takipçilerle paylaşılabildiği Instagram, 2 milyardan fazla kişi tarafından kullanılıyor.
WHATSAPP
Akıllı telefonlar için geliştirilen, platformlar arası çalışma özelliğine sahip bir anlık mesajlaşma, arama ve haberleşme uygulaması olan WhatsApp Messenger, 4G ya da Wi-Fi İnternet bağlantısı aracılığıyla kullanıcıların birbirlerine fotoğraf, video, ücretsiz arama, sesli-yazılı mesaj ve belge göndermesine olanak sağlıyor. Şirket, eski Yahoo! çalışanları olan Biran Acton ve Jan Koum tarafından 2009 yılında Kaliforniya'da kuruldu. WhatsApp da günümüzde 2 milyardan fazla kişi tarafından kullanılıyor.
X
Şu anda X olarak yeniden markalaşan Twitter, Amerikan X Corp. adlı şirket tarafından işletilen çevrim içi bir sosyal medya ve sosyal ağ hizmetidir. Twitter, kullanıcılarına “tweet” olarak adlandırılan metin, fotoğraf ve video yayınlama imkanları sunuyor.
Bunların dışında, 1 milyar 350 milyona yakın kullanıcı tarafından günlük yaşamın bir parçası olan WeChat, 1 milyardan fazla kişi tarafından kullanılan TikTok, 950 milyona yakın kişi tarafından indirilen FB Messenger ile, Douyin, Telegram, Snapchat gibi sosyal medya platformları da özellikle genç nesil tarafından giderek çok daha yaygın olarak kullanılıyor.
Kullanıcıları yüz milyonlar hatta birkaç milyara varan, piyasa değerleri on milyarlarca dolarlarla ifade edilen bu sosyal medya platformları, klasik yazılı ve görsel medyanın çok üzerinde bir güce ve şöhret yakalarken, bilgiye ulaşmak artık çok daha kolay. Dünyanın herhangi bir köşesinde yaşanan bir olaydan, dakikalar içinde binlerce kilometre uzaktaki kişilerin haberi oluyor. Sosyal medyayı kullananlar sadece sıradan insanlar değil, şirketler, siyasi partiler, resmi ve kamu kurumları, uluslararası organizasyonlar ve devletler bu ağların birer kullanıcısı durumunda.
Bilişim çağında sosyal medyanın dışında kalmak ya da bu dünyayı görmezden gelmek, günümüzde dünyadan dışlanmışlıkla eşdeğer bir hale geldi. İçinde çok fazla yalan, yanıltıcı ve dezenformasyona yönelik manipülatif bilgi de içeren bu sosyal medyanın ne hastası olalım ne de görmezden gelelim. İyice süzgeçten geçirip bilişim çağının gereği neyse onu yapmaya çalışalım, yoksa çağdışı kalır, dünyadan bihaber kalırız.