Şükrü Karaman
Hükümetin Orta Vadeli Planda hayata geçirmeyi öngördüğü düzenleme ile SSK ve Bağ-Kur’luların prim günleri eşitlenecek. Emekli olabilmek için küçük esnaf Bağ-Kur’luların prim gün sayısı 9 bin günden 7 bin 200 güne düşürülecek, ancak yaş koşulu değişmeyecek. Böylece 7 bin 200 prim gün sayısını tamamlayan kadın küçük esnaf 58, erkek küçük esnaf 60 yaşında emekli olabilecek.
Mevcut uygulamaya göre Bağ-Kur’lu erkek çalışanlar 25 tam yıl çalışıp, 9 bin gün prim ödeyip 60 yaşında, kadın Bağ-Kur’lular ise 20 yıl çalışıp 7 bin 200 prim gün ile 58 yaşında emekli olabiliyor. Mayıs 2008 sonrası Bağ-Kur’lu olanlar ise kadın ve erkek 9 bin gün prim ödemeleri halinde 60 ile 65 yaş arasında emekliliğe hak kazanıyor.
Eşitsizlik giderilmeli
Erkek ve kadın SSK’lılar ise emekli olabilmek için çalışmaya başladıkları yıllara göre 7 bin- 7 bin 200 gün arası prim ödeyerek, 58 ile 65 yaşında emekli olabiliyor. Buna göre Bağ-Kur’lu esnaf SSK’lılara göre 1.800 gün, yani 5 yıl daha fazla prim ödeyip daha geç emekliliğe hak kazanıyor. Bu durum küçük esnafın yakınmalarına yol açıyor. SSK’lılara göre 5 yıl daha geç emekli olmak hak kayıplarına neden oluyor. Bu eşitsizliğin ve adaletsizliğin giderilmesini yıllardır haykırıyor mahalle bakkalı, berberi, manavı ve kasabı.
Siyasi irade Bağ-Kur’lular ve ilgili sivil toplum örgütlerinin yoğun taleplerini dikkate alarak yeni düzenleme yapılması kararı aldı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, düzenlemenin bu yasama döneminde, TBMM temmuzda tatile girmeden çıkarılacağını kamuoyuna duyurdu.
Yeni düzenleme ile SSK ve Bağ-Kur’luların prim gün sayısı eşitlenecek. Bağ-Kur’luların prim gün sayısı 9 binden 7 bin 200’e düşecek. Böylece küçük esnaf olarak nitelendirilen berber, bakkal, manav, kasap 5 yıl daha erken emekliliğe hak kazanacak. Çıkarılacak yasadan, prim eşitlenmesinden tüm Bağ-Kur’lular yararlanamayacak. Siyasi irade salt Bağ-Kur’lu küçük esnafın yasadan yararlanmasını öngörüyor. Bağ-Kur kapsamında isteğe bağlı sigortalı olanlar da yasadan, yani 5 yıl erken emeklilik hakkından yararlanamayacak.
EYT yolu açılabilir mi?
Düzenlemenin ardından küçük esnaf Bağ-Kur’lulara geçen yıl çıkarılan 7438 sayılı EYT yasasının yolunun açılıp açılmayacağı belirsiz. TBMM’deki görüşmeler sırasında konunun netliğe kavuşturulması bekleniyor.
İş yapamamaktan zor ayakta duran, geçimini sağlamakta oldukça güçlük çeken küçük esnafın beklentisi, kendilerine 5 yıl erken emeklilik hakkı tanıyacak yasanın ivedilikle TBMM’den çıkması, verilen sözlerin karşılanması.
Çalışma yaşamına ilişkin çok sayıda düzenlemeyi içeren torba teklifin TBMM tatile girmeden yasalaştırılacağı şiddetle dillendiriliyor. Bağ-Kur’lulara ilişkin düzenlemenin de bu teklifte yer alması kuvvetle muhtemel.