AYM’den genç gazetecilere kıdem müjdesi

Haber: Alican Uludağ Birçok genç gazeteciyi mağdur eden düzenleme, gazeteci Nermin Pınar Erdoğan’ın tazminatsız olarak işten (Hürriyet Daily News Gazetesi) atılmasıyla başlayan süreçte gündeme geldi. Erdoğan, önce işe iade davası açtı ve kazandı. Ancak gazete, işe başlatmadı. Bunun üzerine gazeteci, avukatı Onur Can Keskin aracılığıyla kıdem tazminatı ve diğer alacakları için İş Mahkemesine yeni dava açtı. Keskin, müvekkilinin meslek kıdeminin beş yılın altında olması nedeniyle kendisine kıdem tazminatı ödenmesini engelleyecek iki düzenlemenin Anasaya’ya aykırı olduğunu belirterek, AYM’ye başvurulmasını istedi. Ankara 21. İş Mahkemesi, 5953 Sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştırılanlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun’un 6. Maddesinin birinci fıkrası ile 7. fıkrasının ikinci cümlesinin iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu. İptali istenen maddenin birinci fıkrasında, “Meslekte en az beş yıl çalışmış olan gazetecilere kıdem hakkı tanınır” hükmü yer alıyordu. Ayrıca ikinci cümlede ise altı aydan az çalışma sürelerinin kıdem tazminatı hesabında dikkate alınmayacağını düzenleniyordu. AYM’den iptal kararı Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu, 4 Mayıs’ta söz konusu iptal talebini görüştü. Alınan bilgiye göre, mahkeme oybirliğiyle söz konusu düzenlemeleri “eşitlik ilkesine” aykırı bularak iptal etti. İptal kararı, Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonra yürürlüğe girecek. Karar ne anlama geliyor? Davanın açılmasını sağlayan Avukat Onur Can Keskin, 24 Saat Gazetesi’ne yaptığı açıklamada, gazeteciler arasında “212” olarak da bilinen yasadaki iptal talebine konu düzenlemelerin 62 yıldır uygulandığına işaret etti. Gazetecilerin bu kanun nedeniyle 5 yıl çalışmadıkça kıdem hakkına sahip olamadığını ifade eden Keskin, şu değerlendirmeyi yaptı: “İşverenler bunu kötüye kullanabiliyordu. Ayrıca gazetecilerin tazminatları hesaplanırken emeklerinin altı aydan az sürelik kısmı hesaplamada hiç dikkate alınmıyordu. Bu durumun eşitlik, hukuk devleti, çalışma özgürlüğü aykırı olduğunu ileri sürdük. Örneğin ücret ve fazla çalışma ücret alacaklarının gününde ödenmemesi halinde günlük yüzde 5 fazlasıyla ödeneceğine ilişkin yasada yer alan kural, mesleklerini ekonomik baskılardan uzak ve özgürce yapması gereken gazeteciler için önemliydi. Ancak Anayasa Mahkemesi yüzde 5 fazlasıyla ödeme kuralını 2019 yılında verdiği kararlarla iptal etti ve kanundaki denge gazeteci aleyhine daha da bozuldu. Özünde gazeteciler için çıkarılmış bir kanun olmasına karşın, kanundaki eksiklikler nedeniyle gazeteciler hak kayıpları yaşamaya devam ediyor. Anayasa Mahkemesi’nin henüz resmi olarak duyurup gerekçesini açıklamadığı iptal kararı ile başvuru konumuz özelinde, 62 yıllık bu hak gaspı sona ermiş olacak.”