TBMM İliç Maden Kazasını Araştırma Komisyonu, bugün AKP Antalya Milletvekili Atay Uslu başkanlığında toplandı.
Komisyon İliç’te liç kayması sonucu 9 işçinin yaşamını yitirdiği madeni işleten Anagold Madencilik yetkililerini dinledi. Daha önce gözaltına alınarak serbest bırakılan Anagold Madencilik Türkiye Müdürü ve Anagold Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Yalçın Demirci beraberinde 15 kişilik bir ekiple komisyona katıldı. Anagold temsilcileri komisyona 75 sayfalık bir rapor sundu.
Raporda, "SSR Madencilik ve Türkiye Yatırımları, ticari faaliyetleri, doğrudan ve dolaylı olarak yaklaşık 50 bine yakın kişiye katkıda bulunduğu, İliç'in işsizliğin en düşük olduğu ilçelerden biri olduğu bu nedenle tersine göç alarak nüfusunun artığına dikkat çekilmesi, muhalefet milletvekilleri tarafınadan "Bunların kazayla ne ilgisi var" tepkisine sebep oldu.
Anagold Hukuk Direktörü Cem Aktolga, "facianın yaşandığı gün sabah 08.00’de çatlakların tespit edildiğini, şirkette çalışan Jeoteknik Mühendisi görevlisinin saat 14.28’de meydana gelen heyelandan önce, saat 13.03’te faciaya yönelik tespitlerde bulunduğu söyledi. Mühendisin operasyon sorumlularına gönderdiği e-mailde, “Radarda 90 milimetre hareket gözlemlediği, acil uyarı sisteminin bu alana tanımlanacağı, yığma operasyonlarının sonlandırılması, sahada oturmalar olduğu, çatlakların çimento ile kapatılmasına ilişkin uyarıda bulunduğu" tespiti yapıldı.
"Analizlerde içme suyu dahil olumsuz sonuçla karşılaşılmadı"
Şirketin Proses Müdürü Ayşegül Nur Türkarslan, "koruyucu donanım veya bilgi eksikliği olan personel çalıştırılmadığını, çalışanın tehlikeli işi reddetme ve durdurma hakkı bulunduğunu" belirterek "analizlerde içme suyu dahil herhangi bir olumsuz sonuçla karşılaşılmadığını" ifade etti.
Son bilirkişi raporunda, yapılan analizlerde çevre kirliliğine dikkat çekilmişti.
Sunum sırasında milletvekilleri soru sormak istedi. Anagold yetkililerinin, "soruları sunumun sonunda yanıtlayacaklarını" belirtmeleri komisyonda gerilimi arttırdı.
Sunumun ardında milletvekilleri Anagold yetkililerine soru sordu. Komisyon Başkanı Uslu, "maden sahasında ne yapılsaydı bu kaza olmazdı. Jeoradar ölçümlerini kontrol ettiniz mi? Daha önce maden ocağında ölümlü ve yaralanmalı kazalar oldu mu? Geçmişte siyanür solüsyonu borularındaki kazanın nedenleri ve o süreçte neler yapıldığına dair bilgi" istedi.
"Çatlakların görülmesine rağmen madende faaliyetin neden durdurulmadı"
CHP Adana Milletvekili Müzeyyen Şevkin, facianın "heyelan" olarak adlanıdırlmasını yanlış bulduğunu belirterek "doğal bir heyelan değil, yığın liç kayması. Erzincan birinci derece deprem bölgesi ve Sabırlı Deresi MTA'nın aktif fay hattı olduğuna dair raporları var. Fayın aktif olup olmadığına dair çalışmanız var mı? Mart ayından itibaren çatlakların görülmesine rağmen madende faaliyetin neden durdurulmadığını, yığın liçin projesi hazırlandı mı ve projeye uyuldu mu" diye sordu.
"Anagold asli sorumluluğunu taşeron şirketlere mi taşere etmektedir"
CHP Ankara Milletvekili Gamze Taşcıer, "Anagold asli sorumluluğunu taşeron şirketlere mi taşere etmektedir. Çatlaklar facia raporuna yazıldı mı, jeoradar verilerinin kasım ayı itibariyle uyarı vermesine rağmen neden gereken yapılmadı, işçilerin kök maaşları ne, işçilerin sendikalaşma oranı ne" diyerek işçiler arasında maaş farklarına dikkati çekti.
AK Parti Adıyaman Milletvekili Resul Kurt ise, "Sahada üretim baskısı var mı?" sorusunu yöneltti.
"Kapasite artışına nasıl ve hangi gerekçelerle gittiniz"
İYİ Parti Manisa Miletvekili Şenol Sunat, "Faz4-B de kaspasite artışına nasıl ve hangi gerekçelerle gittiniz. Faz 5 inşşatı sırasında yığın liçine yakın mesafelerde yüksek miktarda patlayıcı kullandınız mı?" diye sordu.
"Sizce yığın liçiniz neden yıkıldı"
CHP Muğla Milletvekili Cumhur Uzun, "10 milyon ton fazla yüklemenin aşamalarla değerlendirmesi yapıldı mı?" Sizce yığın liçiniz neden yıkıldı?" dedi.
"Bu riski neden göze aldınız?"
Saadet Partisi Ankara Milletvekili Mesut Doğan, "Maddi olarak en büyük kayıbı yaşayan sizsiniz. Mali anlamda en çok size zarar vereceği halde bu riski neden göze aldınız?" diye sordu.