MERSİN (AA) - Türkiye'nin ilk nükleer enerji santrali Akkuyu Nükleer Güç Santrali'nde (NGS) tam ölçekli simülasyon merkezi devreye alındı.
Akkuyu NGS'nin güç ve kontrol ünitelerinin bire bir kopyası olan tam ölçekli simülatör aracılığıyla santral işletmeye alınmadan önce güç ünitelerinde çalışacak personele uygulamalı eğitim verilecek. Eğitimi tamamlayanlar yetkinlik belgesine sahip olacak.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Nükleer Enerji ve Uluslararası Projeler Genel Müdürlüğü Nükleer Altyapı Geliştirme Dairesi Başkanı Salih Sarı, simülasyon merkezi açılışında, Akkuyu NGS'nin Türkiye'nin 60 yıllık hayali olduğunu söyledi.
Türkiye'nin net sıfır emisyon hedefine de değinen Sarı, "Net sıfır karbon emisyon hedefimiz doğrultusunda önümüzdeki 20 yıllık süreçte 20 gigavat nükleer kapasiteye ulaşmayı planlıyoruz. Bu amaçla biri Sinop biri Trakya'da olmak üzere iki nükleer santral projesinin hayata geçirilmesi için başta Rusya, sonra Güney Kore ve Çin olmak üzere ülkelerle görüşmelerimiz devam ediyor." ifadelerini kullandı.
Sarı, simülasyon merkezinin yapımında emeği geçenlere teşekkür ederek, şunları kaydetti:
"Nükleer santralde çalışacakların yüksek bilgi ve becerinin yanı sıra yüksek düzeyde güvenlik ve kalite kültürüne sahip olması gerekiyor. Bu merkez, santralde çalışacak operatör ve mühendislerin gerekli yetkinlikleri kazanmasına büyük bir katkı sağlayacak. Tam ölçekli simülatörün yıllar boyunca Akkuyu santralinde hizmet edeceğini biliyoruz. On binlerce Türk mühendis ve operatör buralarda eğitim alacak."
Konuşmaların ardından Akkuyu Nükleer AŞ Genel Müdür Birinci Yardımcısı ve NGS Yapı İşleri Direktörü Sergey Butckikh, Türkiye'deki ilk tam ölçekli simülasyon merkezinin devreye alınmasına ilişkin sertifikayı Sarı'ya takdim etti.
- Proje takvime uygun ilerliyor
Butckikh, AA muhabirine, tam ölçekli simülasyon merkezinin santralin yönetim panosunun bire bir aynısı olan modelini temsil ettiğini söyledi.
Simülasyon merkezi sayesinde gerçek nükleer santralde olduğu gibi reaktör, türbin ve diğer sistemlerin kontrolü noktasında eğitimlerin verileceğini belirten Butckikh, "Nükleer santralde çalışacak olan işletme personeli ekibinden herkes, mühendis ve operatörler burada yetkinliklerinin artırılması konusunda eğitim alacaklar. Bu eğitimler bireysel programlar, eğitim ve kalifiye seviyesine göre değişkenlik gösterecektir. Santralde çalışacak herkes burada mutlaka eğitim görecek ve ancak gerekli sınavlardan geçtikten sonra nükleer güç santralinin işletilmesine katılım sağlayabilecek." dedi.
Butckikh, tam ölçekli simülasyon merkezinde santralin tüm modlarının test edildiğini dile getirerek, "Bunlar arasında devreye alma modu, reaktörü çalıştırma modu, güç artırma veya güç düşürme modu ve hatta acil durumların yani istenmeyen durumların ortaya çıkması gibi santralde olabilecek her tür işlemlerin modellenmesi yapılmaktadır." diye konuştu.
Bu yılın, ilk nükleer yakıtın sahaya getirilmesi nedeniyle proje için çok önemli bir yıl olduğunu kaydeden Butckikh, bu yıl itibarıyla proje kapsamında sadece inşaat çalışmalarının devam etmediğini aynı zamanda aşama aşama devreye alma çalışmalarına da başlandığını ifade etti.
Butckikh, "Nükleer güç santralinin güvenli çalışması için gerekli olan bazı sistemleri artık test ediyoruz, aşamalı olarak devreye alıyoruz. 22 Ekim'de çok önemli bir işlemi tamamlamış olduk. Reaktör tesisinin kurulumunu yaptık. Yani reaktörün bütün parçalarını bir araya getirerek başarılı bir şekilde kurduk. Bu da bizim için çok önemli bir aşama." değerlendirmesinde bulundu.
Projeye ilişkin hükümetler arası anlaşmayı anımsatan Butckikh, çalışmaların proje takvimine uygun olarak ilerlediğini bildirdi.
- Santralde görev alacak Türk mühendisler burada deneyim kazanacak
Akkuyu Nükleer AŞ Reaktör Kontrol Baş Uzmanı Emre Yarar, 2011'de Rusya'ya eğitim için gönderilen ilk ekipte yer aldığını ve 7 yıllık eğitiminin ardından 2018'de mezun olduğunu belirtti.
Yarar, 5 yıldır Akkuyu Nükleer AŞ'de çalıştığını belirterek, "Reaktör bölümünde çalışmaya başladım. Şu an reaktör kontrol baş uzmanlığına kadar yükseldim. Kontrol odasında çalışacağım. Bunun için de şu an simülasyon eğitimleri almaya başlayacağız." dedi.
Simülasyon merkezinin Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu kurallarına göre her nükleer santralde olması gerektiğine dikkati çeken Yarar, "Kontrol odasında çalışabilmek için burada eğitim almanız gerekiyor. Olabilecek her duruma karşı yetişmeniz gerekiyor. Bu simülasyon odasında santralde olabilecek normal ve anormal tüm senaryoları çalışıyoruz." diye konuştu.
Yarar, burada alınan eğitimlerin ardından sınava tabi tutulduklarını, başarısız olmaları halinde ise eğitim sürecinin tekrar başlatıldığını kaydetti. Nükleeri yalnızca enerji alanında düşünmemek gerektiğini tıp gibi farklı alanlarda kullanabildiğini vurgulayan Yarar, "Bu sadece bir başlangıç ama güzel bir perspektifle giriş yaptık. Ben daha da ilerleyeceğine inanıyorum." ifadelerini kullandı.
Akkuyu Nükleer AŞ Türbin Kontrolü Kıdemli Uzmanı Yavuz Kolukısaoğlu da Rusya'ya eğitim için giden Türk öğrencilerin ilk mezunlarından olduğunu ve 5 yıldır projede görev aldığını söyledi.
Kolukısaoğlu, kontrol odasında türbin biriminde çalıştığını belirterek, "Burada 440 saat, yaklaşık 2 ay eğitim göreceğiz. Eğitim sonunda da sınavımız var." diye konuştu.