NAZ AKMAN/ANKARA - Türkiye Arı Yetiştiricileri Merkez Birliği (TAB), her yıl olduğu gibi bu yılda yapılan çalışmalar sonucunda bal maliyetlerini açıkladı. Ülkemizde arıcılık faaliyetlerinin yüzde 80’i gezgincilik faaliyeti ile yapılıyor. Her bir gezginci arıcı yılda 5-6 konaklama bölgesi değiştirerek, yılda ortalama 20 bin km yol kat ediyor. Gezgincilik yapan arıcı ayrıca gittiği her bölgede üretimin yanı sıra aynı zamanda ücretsiz olarak tarım ve hayvancılık sektörü için polinasyon hizmeti de
veriyor. Küresel iklim değişiklikleri nedeniyle ürüne ulaşmak için daha fazla gezgincilik yapan üretici, bu nedenle daha fazla kilometre kat ediyor. Dolayısıyla girdi maliyetlerinde en büyük kalem akaryakıt oluyor. Son dönemlerde akaryakıt, besleme, sarf malzeme, makine/ekipman ve işçilik benzeri giderlerde önemli oranda artışlar yaşandı.
TAB tarafından yapılan çalışmaya göre 2021 yılına kıyasla arıcıların en temel girdisi olan akaryakıt yüzde 300, şeker yüzde 400, sarf malzeme yüzde 150, makine/ekipman yüzde 200, işçilik ve diğer giderler ise yüzde 250 oranında artış gösterdi. Söz konusu girdi maliyetlerine bağlı olarak bal maliyetinde de artış yaşandı. Öncelikli misyonu bal üreticisini ve işletmelerinin sürdürülebilirliğini sağlamak olan TAB, balların kalitelerini ve kovan başına bal verimlerinin arttırılarak dünya ortalaması seviyesine çıkması aynı zamanda işletmelerin kalite ve fiyat bazında dünya bal pazarında rekabet edebilecek konuma getirilmesi için de mücadele ediyor.
1 kg balın maliyeti 110,76 TL
2023 yılı bal maliyetlerine yönelik detaylı bilgiler veren TAB Başkanı Ziya Şahin, “Arının ve arıcının doğal koşullarda ürettiği balın piyasada hakim olması ve zor koşullarda üretim yapan arıcılarımızın emeklerinin karşılığının almasını sağlamaya çalışıyoruz. Böylece sektörün sürdürülebilirliği de sağlanmış olacaktır. Arı, insan sağlığı ve insan besini olarak ürettiği ürünlerin yanında doğadaki polinasyonla ekosistemin sürdürülebilmesi için vazgeçilmez bir canlıdır. Ülkemiz arıcılığının yüzde 75-80’lik dilimi gezgincilik faaliyeti ile sürdürülüyor. 2022 yılında; 300 kovan ile gezgincilik yapan arıcımızın, 26 kilogramlık 1 teneke (kır çiçek -yüksek yayla) bal maliyeti 1. 402 TL idi. 200 kovan ile gezgincilik yapan arıcımızın, 26 kilogramlık 1 teneke (kır çiçek - yüksek yayla) bal maliyeti 1. 860 TL’dir. Arıcılarımızın en temel girdilerinde yüzde 200’den fazla artışlar olmuştur. Bu temel giderler karşısında sektörün üretici kanadı çıkmaz içerisine girmiştir. 2023 yılında da bu artışlar aynı hızla devam etmektedir. Arıcılarımızın işletmelerinin sürdürülebilirliğinin sağlanması için, maliyetler üzerinde kazanç elde etmeleri gerekmektedir. Bu doğrultuda kır çiçek - yüksek yayla balının 1 kg maliyeti 110.76 TL, 26 kg teneke bazlı olarak arıcıdan satın alma fiyatı 2.879 TL’dir. Geçen yıl 1 kilo balın maliyeti 71 TL idi. Bu fiyatın altındaki tüm alımlar Türk arıcılığının tükenişi demektir. Bu noktada arıcılarımızın ve birlik başkanlarımızın duyarlılık göstererek, bu fiyatı baz almalarını önemle rica ediyoruz” dedi.
[caption id="attachment_373917" align="aligncenter" width="2560"]
Fotoğraflar: İsmail Fırıncı[/caption]
“Genç kuşak arıcılarımız mesleği sorgular duruma geldi”
Anadolu’ya yaptıkları ziyaretler esnasında üreticilerin sorunlarına kulak verdiklerini ifade eden Şahin, son 10 yılda 18-30 yaş aralığında arıcılık yapan genç üreticilerin önemli bir oranının mesleği bırakmak zorunda kaldığını vurguladı. Şahin, “Sık sık Anadolu’yu gezme, illerdeki başkanlarımızla ve teşkilatlarımızla da temas halindeyiz. Aldığımız yanıtlar çok net, ‘gençler arıcılığı bıraktı’. Son 10 yıla baktığımız zaman 18-30 yaş arasındaki arıcılık yapan üreticilerimiz, arıcılığı bıraktı. Şu ana kadar üreticiler, değişik bankalardan kredi kullanarak mesleklerini icra etme adına Anadolu’nun değişik yerlerinde arıcılık faaliyetlerini sürdürmeye çalışıyor. Gezgincilikten dönüşleri için ciddi bir arayış içerisindeler. Bu yıl pek çok ilimizden gezginci arıcılığa çıkış miktarında düşüşler olduğunu ve genç kuşak arıcılarımızın mesleği sorgular duruma geldiklerini belirtirken, pek çok işletmenin de iflas etme noktasına geldiğini içimiz acıyarak ifade etmek istiyoruz” sözlerine yer verdi.
81 bin 884 adet avcı böcek ergini üretildi
Öte yandan Türkiye’de ilk kez Yalova’da görülen, kestane ağaçlarına zarar veren, halk arasında “katil arı” olarak bilinen Gal Arısı ile başta Orman Genel Müdürlüğü olmak üzere yaklaşık 8 yıldır mücadele edildiğini belirten Şahin, söz konusu arının. Karadeniz, Ege, Marmara bölgelerinde pek çok ildeki şifa depoları kestane balı üretim ormanlarını tehdit ettiğini belirtti. Kestane Gal Arısı’nın yoğun olmadığı ve yeni görüldüğü sahalarda avcı böceklerin salımı yapılmamışsa mücadelenin sürgünlerin budanarak ve dalların yakılarak imha edilmesiyle gerçekleştiğini söyleyen Şahin, “Kestane Gal Arısı ormanda fazla olduğunda, yaprak, çiçek ve meyve sayısında düşüşe sebep oluyor. Bu nedenle ağacın büyümesi ve dal kanseri gibi hastalıklara dayanıklılığı da olumsuz etkiliyor. İlk kez Yalova’da Orman Genel Müdürlüğü tarafından kurulan avcı böcekler olarak bilinen ‘Torymus’ sinensislerin üretim istasyonu daha sonra Bursa, Sakarya, İzmir, Zonguldak, Kütahya, Artvin, Kastamonu, Giresun, Trabzon, Sinop, Balıkesir, İstanbul ve Bolu illerinde kurularak 14’e çıkarıldı. Tüm istasyonlarda yoğun olarak üretim çalışmaları yapılarak, sahalara avcı böcek salımı yapılıyor. Avcı böcekler 2022 yılında 34 bin 372 adet üretim gerçekleştirip sahalara salınırken, 2023 yılında 20 bin adet programa karşılık Mayıs ayı itibarıyla 81 bin 884 adet avcı böcek ergini üretilerek kestane ormanlarına bırakıldı. 2023 yılında zararlının görüldüğü ormanlarda ergin böcek, uçma zamanında deneme amaçlı olarak kullanılacak” bilgisini verdi.
Editör: Ahmet Ertüm
