Cemre Polat
Gazeteciler Cemiyeti ve Balkan Araştırmacı Gazetecilik Ağı (BIRN) tarafından düzenlenen “Avrupa Birliği Araştırmacı Gazetecilik Ödülleri”, Gazeteciler Cemiyeti’nde düzenlenen törenle sahiplerini buldu. “Batı Balkanlar ve Türkiye’de Haberin Niteliğinin ve Bağımsız Gazeteciliğin Güçlendirilmesi Projesi” kapsamında düzenlenen törende, Gazeteciler Asuman Aranca Kol, Murat Ağırel, Hale Gönültaş, Thalys Alcantara, Tunca Öğreten ile Murat Baykara ulusal ödül sahipleri olurken, bölgesel ödüller ise Ksenija Pavkov, Saša Dragojlo, Vanja Stokić ve Ajdin Kamber’e takdim edildi.
En başarılı araştırmacı gazetecilik haberlerini tanıtmak ve teşvik etmek üzere ulusal ve bölgesel düzeyde ödüllerin takdim edildiği törene birçok ülkenin yabancı misyon temsilcileri ile gazeteciler katıldı.
Gazeteciler Cemiyeti’nin Balkanlar Araştırmacı Gazetecilik Ağı ve Thomson Media iş birliğiyle gerçekleştirdiği yılın en çok yankı uyandıran haberlerinin değerlendirildiği Türkiye Ulusal Jürisinde bu yıl, Medya Ombudsmanı Faruk Bildirici, Gazeteciler Çiğdem Toker ve Tülay Ünal Öçten yer aldı. Bölgesel Jüri ise Gazeteciler Drago Hedl, Dunja Mijatović ile Can Ertuna’dan oluştu.
Gazeteciler Cemiyeti Başkan Vekili Ayhan Aydemir
Aydemir: Araştırmacı gazetecilik bir meslek değil, yaşamdır
Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin’i temsilen törenin selamlama konuşmasını yapan Başkan Vekili Ayhan Aydemir, organizasyonu Cemiyet çatısı altında yapmaktan onur duyduklarını vurguladı. Sözlerine önceki gün gerçekleşen terör saldırısında hayatını kaybeden vatandaşları anarak başlayan Aydemir, “Biz Gazeteciler Cemiyeti olarak, terörün her türlüsünü lanetliyoruz. Her zaman terörün karşısında yer aldık; barışı, özgürlüğü, adaleti ödünsüz savunduk, savunmaya da devam edeceğiz” diye konuştu.
Araştırmacı gazeteciliğin meslek için öneminin altını çizen Aydemir, “Yaşamını, gerçeği araştırmaya ve açığa çıkarmaya adamış değerli meslektaşlarımı kutluyor, değerli çalışmalarının devamını diliyorum” sözlerini aktardı.
“Basın ve ifade özgürlüğü, demokratik bir toplumun temel taşıdır”
Kamuoyundan gelen tüm itiraz ve tepkilere rağmen çarşamba günü Meclis’ten geçen “Etki Ajanlığı” düzenlemesinin ifade özgürlüğü üzerinde büyük baskı yaratacağını ve gazeteciler için büyük tehlike arz ettiğini vurgulayan Aydemir, “Basın ve ifade özgürlüğü, demokratik bir toplumun temel taşıdır. Bunu sarsacak bir adım, topluma ve gelecek kuşaklara büyük maliyet çıkarır.
Meclis gündeminde yer alan etki ajanlığı düzenlemesi, gazeteciler için büyük bir tehdit oluşturuyor. Düzenlemeyle ‘etki ajanlığı’ kavramının ceza kanununa eklenmesi, ‘iç ve dış siyasal yararlar aleyhine’, ‘yabancı organizasyon’ ve ‘savaş etkinliği’ gibi muğlak ifadeler içermesi, her türlü gazetecilik faaliyeti ve ifade özgürlüğü üzerinde baskı yaratır. Halkın haber alma ve kendini ifade etme hakkını ihlal eder. Bu yanlıştan geri dönülmesini istiyoruz.
Parçası olduğumuz Medya Dayanışma Grubu olarak yaptığımız çağrıyı burada yinelemek; baskıya, teröre, şiddete karşı basın ve ifade özgürlüğünü büyütmek gerektiğini ve bu yolda mücadelemizi sürdüreceğimizi vurgulamak istiyoruz” sözlerini aktardı.
Ardından açılış konuşmalarını BIRN Hub Proje Yöneticisi Marija Vasilevska ve AB Türkiye Delegasyonu Başkanı, Büyükelçi Thomas Hans Ossowski yaptı.
BIRN Hub Proje Yöneticisi Marija Vasilevska
Vasilevska, “Gazeteciliği desteklemeye devam edeceğiz”
Projenin Batı Balkanlar ve Türkiye’de medyayı güçlendirmek için bir ekosistem geliştirmeyi amaçladığını aktaran Vasilevska, “Ortaklarımızla birlikte gazetecilerin, ana akım medya kuruluşlarının ve kamu yayıncılarının kapasitesini artırmak, ülkelerdeki en iyi araştırmacı hikayeleri ödüllendirmek, en iyi bölgesel hikayelere ödüller vermek ve geleceğin araştırmacı gazetecileri için eğitim yatırımları yapmak için çalışıyoruz.
Araştırmacı gazetecilik, BIRN için öncelikli bir alandır ve en iyi araştırmacı hikayeleri ödüllendirerek daha iyi bir toplum inşa etmeye katkı sunduğumuza inanıyoruz. Bu ödüllerin ve ‘Batı Balkanlar ve Türkiye'de Kaliteli Haber ve Bağımsız Gazeteciliği Güçlendirme’ projesinin Batı Balkanlar ve Türkiye arasında daha yakın iş birliğini ve daha fazla sınır ötesi haberi teşvik edeceğini umuyoruz” sözlerini aktardı. Ayrıca gazeteciliği desteklemeye devam edeceklerini ve Türkiye ile ortaklıklarını sürdüreceklerini belirtti.
AB Türkiye Delegasyonu Başkanı, Büyükelçi Thomas Hans Ossowski
Ossowski: Özgür bir basın, demokrasi için gereklidir
AB Türkiye Delegasyonu Başkanı, Büyükelçi Thomas Hans Ossowski ise konuşmasında, araştırmacı gazetecilerin derinlemesine araştıran, zor soruları soran ve önemli hikayeleri aydınlatan kişiler olduğunu vurgulayarak, “Araştırmacı gazetecilik, bir demokratik toplumda gerçeği ortaya çıkarmaya, gücü hesap verebilir kılmaya ve toplumu bilgilendirmeye odaklanarak kritik bir rol oynar.
Araştırmacı gazetecilerin anlattığı hikayeler yolsuzlukları açığa çıkarır, sesi duyulmayanların haklarını savunur ve statükoya meydan okur. Bu cesaret, azim ve gerçeğe olan sarsılmaz bağlılığınız için size minnettarız ve bu gece sizi onurlandırıyoruz. Gazetecilik, topluma bilgi sağlama, algı oluşturma ve gücü denetleme görevini üstlenmiş bir bekçidir. Gazeteciler gücü denetlediğinde, şeffaflığa katkıda bulunurlar. Özgür bir basın, demokrasi için gereklidir.
Gazetecilik, topluma karşı sorumluluklarını yerine getirirken, kamu güvenini korumak için en yüksek standartlara uymalı ve adil olmaya çabalamalıdır. Bu, özellikle sosyal medyanın yanlış bilgilerin hızla yayılmasına yol açması ve doğruluk kontrolünü zorunlu hale getirmesi gibi birçok zorluk karşısında kolay değildir.
Kazananları tebrik ederiz. Çalışmalarınız yalnızca ilham verici değil, aynı zamanda gerçeğin hâlâ önemli olduğunu ve adalet arayışının iyilik için en güçlü güçlerden biri olduğunu hatırlatmaktadır” sözlerini aktardı.
Ulusal Ödül töreninin ilk bölümünü Gazeteci Gökçen Çamlıyurt yönetti. Çamlıyurt, Araştırmacı Gazetecilik Ödülleri ile Genç Araştırmacı Gazetecilere yönelik düzenlenilen eğitim kampı hakkında ayrıntılı bilgiler verdi. Çamlıyurt, “AB Araştırmacı Gazetecilik Ödülleri ile her türlü zorluğa, baskıya ve strese karşı gazetecilik mesleğini sürdüren, değerli bilgileri gün ışığına çıkaran gazetecileri ve ortaya koydukları araştırma haberlerini görünür kılmayı, ödüllendirmeyi ve desteklemeyi amaçlıyoruz” dedi. Ardından ödül takdimine geçildi.
Birincilik ödülü, Asuman Aranca Kol’un oldu
Ulusal Ödül kategorisinde birincilik ödülü, “Sinan Ateş Cinayeti Dosyasındaki Bilirkişi Raporuna T24 Ulaştı: Ateş’in adresini Ülkü Ocakları Başkanı istemiş” haberiyle Asuman Aranca Kol’un oldu. Ödülü, AB Türkiye Delegasyonu Başkanı Büyükelçi Thomas Hans Ossowski takdim etti.
Kol: Ödülümü öldürülen kadın ve çocuklara armağan ediyorum
Kol, teşekkür konuşmasında, “Bu haber, kamuda denetleme görevini yerine getirdiği için çok mutluyum. Çok kötü olayların yaşandığı bir ortamdayız. Ne yazık ki umudumuzu yitirdiğimiz bir zamandayız. Bu ödülü dayanışma içinde olduğumuzu göstermek için alıyorum ve ardında çocuklarını bırakmış ailelere, öldürülen kadın ve çocuklara armağan ediyorum” dedi.
Ağırel: Kamunun haber alma hakkını sağlayan meslektaşlarıma teşekkür ediyorum
İkincilik ödülü, “Kızılay, deprem telaşında AHBAP’a çadır sattı” haberiyle Murat Ağırel’in oldu. Ödülünü Gazeteciler Cemiyeti Başkan Vekili Ayhan Aydemir’den alan Ağırel, teşekkür konuşmasında, “Kamunun haber alma hakkını sağlayan meslektaşlarıma teşekkür etmek istiyorum. Bu, meslek hayatım boyunca ilk kez doğru çıkmaması için dua ettiğim tek haber oldu. Umarım bir daha böyle haberler yapmak zorunda kalmayız. Yine de her zaman ve her şartta haber yapmaya devam edeceğiz” dedi.
Üçüncülük ödülü “Süleymancılar, Brezilya’daki Amazon Ormanlarından Türkiye’ye Çocuk Getirdi” haberiyle Hale Gönültaş ile Thalys Alcantara’nın olurken, BIRN Hub Proje Yöneticisi Marija Vasilevska, gazetecilerin yurtdışında bulunmaları nedeniyle ödüllerini Avukat Nuray Özdoğan’a takdim etti. Gazetecilerin teşekkür konuşmaları, ekrandan yansıtıldı.
“Gazetecilik suç değildir”
Hale Gönültaş, “Yaptığımız haberler nedeniyle hedef haline gelebiliyoruz. Türkiye’de gazetecilik suç olarak görülse de her nerede olursa olsun gazetecilik yapmaya devam edeceğiz. Gazetecilik suç değil değildir” mesajını iletirken, Gazeteci Alcantara ise ödülü almaktan onur duyduğunu ifade ederek, “Amacımız gençlerin ve çocukların korunmasıdır” dedi.
Jüri özel ödülü ise “Met Çıkmazı” haberiyle Tunca Öğreten ile Murat Baykara’nın oldu. Gazeteciler, ödüllerini Faruk Bildirici ve Tülay Öçten’den takdim aldı.
Bu yıl ilk kez Türkiye’de gerçekleştirilen bölgesel ödül töreninin sunuculuğunu ise Thomson Foundation’dan Sanja Lazic üstlendi.
Gazeteciler Cemiyeti’ne ve geçtiğimiz yılın en iyi araştırmacı gazetecilik ödüllerini kazanan tüm gazetecilere tebriklerini sunan Lazic, “Gazetecilerin karşılaştıkları zorluklara rağmen, birçok farklı hikaye ve konunun ele alındığını görmek teşvik edici.
Geçen yıl ilk kez verilen bu bölgesel ödüllerin amacı, gazeteciliğin en iyi yönünü özellikle bölgedeki gazeteciler arasında iş birliğini tanımak ve kutlamaktır. Ulusal ödüllerden farklı olarak, bu ödüller bölgesel etki yaratan hikayelere vurgu yapmaktadır.
Bu yıl, Batı Balkanlar ve Türkiye’den toplam 67 hikaye aldık ve 31 hikaye kısa listeye girmeyi başardı. Bu hikayeler, bölgesel bir jüri tarafından belirli kriterlere göre değerlendirildi. Medya ve gazetecilik alanındaki uzmanların oluşturduğu bu jüri, bilgisi, deneyimi ve bütünlüğüyle en iyilerin en iyisini seçmemize yardımcı oldu” dedi.
Gazeteci Can Ertuna
Bölgesel Ödüller, “Yüzeyin Altında: Ağın İçinde” haberiyle Ksenija Pavkov’a, “Arnavutlar Tarafından Tedarik Edilen Kalaşnikof Model AK-47’ler Sırbistan Üzerinden Geçen Mülteci Güzergahında Şiddeti Artırıyor” haberiyle Saša Dragojlo’ya, “Muğlak Kayıplar” Belgeseliyle Vanja Stokić ile Ajdin Kamber’e Gazeteci Can Ertuna tarafından takdim edildi.
Araştırmacı gazeteciliği teşvik etme ve ifade özgürlüğü, hukukun üstünlüğü, gücün kötüye kullanımı, temel hakların ihlali, yolsuzluk ile organize suç gibi konularda kamuoyunu aydınlatan başarılı araştırmacı gazetecilik örneklerini ödüllendirmek amacıyla 2019 yılından bu yana verilen AB Araştırmacı Gazetecilik Ödülleri’ni geçtiğimiz yıl, Gazeteciler Murat Ağırel “Uyuşturucu Kıskacında Türkiye”, Doğu Eroğlu “Belgeleriyle BTK-gate”, Çiğdem Toker ise “Atatürk Havalimanı’na Millet Bahçesi Operasyonu” haberleriyle almışlardı.
