Haber Merkezi - Türkiye Bilişim Derneği tarafından, Cumhuriyetin ikinci yüzyılında “Dijitalin Yüzyılında Teknoloji Üreten Türkiye” temasıyla “Türkiye 3. Bilişim Şurası” gerçekleştirildi. Şurada, Türkiye’nin sürdürülebilir kalkınmasında önemli yeri olan bilişim sektörünün paydaşlarını; bilişim odaklı sektörleri, iş dünyasını, kamu kurum ve kuruluşlarını ve üniversiteleri bir araya getirdi. Türkiye Bilişim Derneği, “Türkiye 3. Bilişim Şurası” nın basın lansmanında Türkiye’nin dijitalde 2023 karnesini açıkladı. Türkiye, dijitalde 100 üzerinden 70.44 notu aldı. Dijital Türkiye Endeksinde Hizmet ve Toplumsal Endeks zirveyi paylaşırken, ekonomi düşük puan aldı. 2023 Dijital Türkiye Endeksinde en yüksek puanı alan hizmet sektörü öne çıktı. Skoru 82,39 olan hizmet sektöründe yaşamsal olaylar kapsamında, Adalet (81,4), Aile (70,3), Araç (85,6), Kariyer (81), Şirket Genel (81,5), Şirket Kurulum (82,8), Taşınma (100), Yükseköğretim (82,9) ve Sağlık (90,8) notunu aldı. e-Devlet Kapısı üzerinden sunulmaya başlayan “araçlarım” ve “çalışma hayatım” gibi bütünleşik hizmetlerin önemli gelişme kaydedildiği belirtilen endekste ikinci el araç, muayene randevu gibi hizmetlerin entegrasyonların eksikliği dolayısıyla, kesintisiz hizmet sunumu açısından henüz yeterli düzeyde olmadığı belirlendi.
Türkiye Hane Halkının İnternet Kullanma Pratikleri Yüksek
Hane halkının internet kullanımını ölçekleyen Toplum ekseninin skoru ise 71,42 oldu. Türkiye genelinde hane halkının internet kullanım pratiklerinin yüksek olması ile topluma yönelik sunulan bilgilendirici ve işlevsel hizmetlerin yaygın olması toplumsal endeksin puanını yükseltirken; eğitim, mahremiyet ve e-katılım faaliyetlerine yönelik göstergelerde zayıf bir performans belirlendi.
Ekonomi ekseninin skoru ise 64,01 olarak belirlendi. Ekonomi alanında güçlü yanlar iş dünyasına sunulan gelir idaresi, sicil yönetimi ve sosyal güvenlik gibi merkezi bilişim sistemlerinin varlığı olarak tespit edilirken, en büyük zafiyet ise KOBİ düzeyinde gerçekleşen ekonomik süreçlerde yeni nesil teknoloji kullanımının yaygınlaşmamış olması ve dijital yoğun sektörlerin düşüklüğü olarak ortaya çıktı.
Devletin Dijital Skoru 67-92
Kamunun dijital dönüşümde başarılı bir performans sergilediği belirtilen Türkiye Dijital Endeksinde Devlet ekseninin skoru 67,92 oldu. Kamunun güçlü yanları, Elektronik Belge Yönetim Sistemi, T.C. Kimlik Kartı, merkezi bütçe, ihale yönetimi gibi hizmetler ile siber güvenlik ve açık kaynak kodlu yazılım çalışmaları oldu. Diğer taraftan, kamuda alana yönelik kamu bilişim uzmanlığı, kurumsal mimari, kurumlar arası veri yönetişimi ve açık devlet verisi gibi unsurlarda ilgili faaliyetlerin eksik kaldığı gözlemlendi.
Türkiye’de internet altyapısını tüm yönlerden inceleyen Dijital Ekosistem ekseninin skoru 66,47 oldu. Dijital Ekosistem ekseninde İnternet ve iletişim altyapısı, ortak hizmetler ve bilişim uzmanı yetiştirmeye yönelik teşviklerin varlığı güçlü yanlar olarak ön plana çıkarken, bilişim sektörünün tüm sektörler içerisindeki görece küçüklüğü ile yazılım ve donanım alt sektörlerinin ülke ekonomisine katkısı açısından düşük performans sergilediği bulgusuna varıldı. Raporda yerli yazılım sektörünün geliştirilmesi ve veri yönetişimi konusundaki faaliyetlerin yerine getirilmesinde eksiklikler olduğu belirlendi.
TBD Genel Başkanı Rahmi Aktepe, konu hakkında şunları söyledi: “ TBD dâhil birçok STK ve şirket, geçmişte dijitalleşmeye yönelik ölçümler yapmıştır. Ancak bu çalışmaların, temel olarak ulusal politika gerçekleriyle uyumu zayıf kalmıştır. Dijital Türkiye Endeksi ise ana faaliyet alanlarındaki teknolojik etkileri içerebilecek 5 politika ekseni ve bu eksenler içerisindeki faaliyetlerin yaşam döngüsünü belirleyen 7 boyuttan oluşmaktadır. Dijital Türkiye Endeksi ölçüm çerçevesinin ana eksenleri; Toplum, Ekonomi ve Devlet aktörleri ile bu aktörleri besleyen Dijital Ekosistem ve farklı aktörleri dijital hizmetler doğrultusunda bir araya getiren Hizmet Sunumu’ndan oluşmaktadır. Her bir eksen için faaliyet boyutları ise sırasıyla, Planlama, Düzenlemeler, Yetkinlik, Kullanım, Güven, Şeffaflık ve Yenilikçilik olarak belirlenmiştir. Her bir eksen için ortalama 90 gösterge ile değerlendirme yapılmıştır. Bu göstergeler hem uluslararası endeksleri hem de ulusal politikaları esas almaktadır. Çalışma kapsamında 12 farklı uluslararası endeks detaylı olarak incelenmiş ve toplam 416 gösterge tespit edilmiştir. Ulusal göstergelerin belirlenmesinde On Birinci Kalkınma Planı esas alınmıştır. Planda, dijital dönüşüm ile ilişkili olarak 252 tedbir belirlenmiştir.”
Türkiye’nin uluslararası alanda değişen ve yeni oluşturulan göstergelere uygun istatistik üretme kapasitesinin zayıf kaldığını söyleyen Aktepe, şu örnekle sözlerine devam etti: “Dijital yoğun sektörlerin katma değerli büyüme katkısı, BİT yatırımlarının GSYİH’ya oranı, bilgi endüstrisinin iş gücü verimliliği, En az temel BİT yoğunluğuna sahip KOBİ'lerin yüzdesi, En az 100 Mbps sabit genişbant aboneliği olan hanelerin yüzdesi ve ilgili alanlarda akademik makalelerin etki oranları vb. göstergeler için ülkemiz için cevap yoktur. On Birinci Kalkınma Planında 1676 tedbir söz konusu olup 214 tanesi Dijital Türkiye kapsamındadır. Belirlenen tedbirler kapsamında Planda sadece 16 performans hedefi mevcut olup bunların 13’ünde hedefler tamamen ya da yaklaşık olarak gerçekleşmiş iken dijital ekonomi ile ilgili olan 3’ünde ise çok düşük seviyede ilerleme sağlanmıştır. Tüm endeksler, hazırlayan tarafının politika gündemine uygun olarak şekillenmektedir. Küresel bir aktör olan ülkemizin, OECD, AB ve BM gündemleriyle büyük ölçüde uyumlu olması kaçınılmaz olmakla birlikte ülkemize özgü öncelikleri dikkate almamız ve kendi gündemimizi oluşturmamız gerekmektedir. Ülkemiz için özgün olarak hazırlanan Dijital Türkiye Endeksi ulusal politikaları da kapsaması açısından bir ilktir. Çalışma, Dijital Türkiye yolculuğunda ekosistem paydaşlarını bir araya getiren ve strateji ve eylem planlarının belirlenmesi ve/veya uygulanmasına dayanak oluşturan önemli bir kaynak olacaktır.”
